قرص زینک (روی) 

قرص زینک چیست؟

قرص زینک یا روی یکی از مکمل‌های غذایی پرکاربردی است که همه ما تحت شرایط مختلف از آن استفاده کرده‌ایم. زینک یکی از مینرال های ضروری و کمیاب است که برای حفظ سلامتی و تقویت سیستم ایمنی باید به صورت روزانه مصرف شود. شما می‌توانید این مینرال ضروری را از طریق رژیم غذایی روزانه خود دریافت کنید یا اینکه از مکمل‌های موجود در داروخانه برای دریافت مقدار کافی آن استفاده نمایید.

زینک یک ماده مغذی مهم برای عملکرد مطلوب سیستم ایمنی بدن، ترمیم زخم‌ها و تقویت حس چشایی و بویایی است. با یک رژیم غذایی متنوع معمولاً مقدار کافی این مینرال را دریافت می‌کنید. منابع غذایی زینک شامل مرغ، گوشت قرمز و غلات صبحانه غنی شده هستند. افراد معمولاً برای کمک به درمان سرماخوردگی از قرص یا شربت زینک استفاده می‌کنند. ولی توجه داشته باشید که مصرف خودسرانه قرص زینک می‌تواند اثر برخی داروها را کاهش داده و عوارض جانبی ایجاد کند.

قرص زینک یا روی یک ماده معدنی حیاتی است که بدن شما به روش‌های متعدد از آن استفاده می‌کند. در حقیقت، روی دومین ماده معدنی کمیاب در بدن بعد از آهن است و در همه سلول‌ها وجود دارد. زینک برای فعالیت بیش از 300 آنزیم که به متابولیسم، هضم، عملکرد اعصاب و بسیاری از فرایندهای دیگر کمک می‌کنند، لازم است.

این مینرال برای رشد و عملکرد سلول‌های ایمنی بدن حیاتی است. این ماده معدنی همچنین برای سلامت پوست، سنتز DNA و تولید پروتئین مورد نیاز است. علاوه بر این بدن برای تقسیم سلول‌ها به زینک وابسته است. از آنجا که یکی از آنزیم‌های مهم برای حس چشایی و بویایی به این ماده مغذی وابسته است، کمبود روی می‌تواند توانایی چشایی یا بویایی شما را کاهش دهد.

انواع قرص زینک

هنگام انتخاب مکمل‌های زینک احتمالاً متوجه خواهید شد که انواع مختلفی از این مکمل وجود دارد. اشکال مختلف روی به روش‌های مشخصی بر سلامتی تأثیر می‌گذارند که در ادامه ویژگی‌های درمانی این اشکال شرح داده شده است.

زینک سولفات: به عبارت دیگر سولفات روی علاوه بر جلوگیری از کمبود روی در بدن از ایجاد آکنه نیز می‌کاهد.

زینک گلوکونات: به عنوان یکی از رایج‌ترین فرم‌های بدون نسخه زینک که اغلب در درمان سرماخوردگی به صورت قرص‌های مکیدنی و اسپری بینی استفاده می‌شود.

زینک استات: مانند گلوکونات روی، زینک استات نیز اغلب برای کاهش علائم و تسریع در بهبودی به قرص‌های سرماخوردگی اضافه می‌شود.

زینک پیکولینات: برخی تحقیقات نشان می‌دهد که بدن شما ممکن است این فرم را بهتر از انواع دیگر روی، از جمله گلوکونات روی و سیترات روی جذب کند.

زینک اوروتات: این فرم با اتصال به اسید اروتیک تولید می‌شود و یکی از رایج‌ترین انواع مکمل‌های روی در داروخانه ها است.

زینک سیترات: یک مطالعه نشان داد که این مکمل به اندازه گلوکونات روی در بدن جذب می‌شود اما تلخی آن کمتر است و طعم بهتری دارد.

فواید مصرف قرص زینک چیست؟

وجود عنصر روی در بدن به عنوان یکی از مهمترین املاحی که می تواند تعادل را در سطح بدن ایجاد کرده و عملکرد سیستم بدن را به خوبی کنترل کند، ضروری است. استفاده از قرص زینک می تواند سطح روی را در بدن به حد کافی برساند. اثرات مثبت زینک در بدن بسیار زیاد است که در ادامه می توان به مهمترین موارد آن اشاره کرد:

• تقویت سیستم ایمنی

زینک به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. از آنجا که این مینرال برای عملکرد سلول‌های ایمنی و سیگنالینگ سلولی ضروری است، کمبود آن می‌تواند منجر به ضعف پاسخ ایمنی شود. مصرف قرص زینک تولید سلول‌های ایمنی را تحریک کرده و استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهد. مطالعات در رابطه با این ریزمغذی نشان داد که مصرف 80-92 میلی گرم زینک در روز ممکن است طول دوره سرماخوردگی را تا 33 درصد کاهش دهد. علاوه بر این، مکمل‌های زینک به طور قابل توجهی خطر عفونت را کاهش می‌دهند و پاسخ ایمنی را در بزرگسالان مسن افزایش می‌دهند.

• تسریع بهبود زخم‌ها

از زینک در بیمارستان‌ها برای درمان سوختگی، تسریع بهبود زخم‌ و سایر آسیب‌های پوستی استفاده می‌شود. از آنجا که این ماده معدنی نقش مهمی در سنتز کلاژن، عملکرد ایمنی بدن و پاسخ التهابی دارد برای تسریع بهبودی ضروری است. در حقیقت پوست شما مقدار نسبتاً زیادی (حدود 5٪) از زینک کل بدن را در خود نگه می‌دارد؛ بنابراین کمبود این مینرال می‌تواند بهبود زخم‌ها را به تأخیر بیندازد. به عنوان مثال، در یک مطالعه 12 هفته‌ای بر روی 60 فرد مبتلا به زخم پای دیابتی، مشخص شد کسانی که 200 میلی گرم روی در روز مصرف می‌کردند، کاهش قابل توجهی در اندازه زخم‌ها در مقایسه با سایر افراد داشتند.

• کاهش ابتلا به بیماری‌های وابسته به سن

این مینرال مفید که در قالب قرص زینک مصرف می شود، به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری‌های وابسته به سن مانند ذات الریه، عفونت را کاهش می‌دهد. روی ممکن است با افزایش فعالیت سلول‌های T و سلول‌های قاتل طبیعی که به محافظت از بدن شما در برابر عفونت کمک می‌کنند، استرس اکسیداتیو را کاهش داده و پاسخ ایمنی را بهبود ببخشد. تحقیقات نشان داده است پاسخ به واکسیناسیون آنفلوانزا در افراد مسنی که مکمل روی مصرف می‌کردند بسیار مطلوب‌تر از سایرین است از اینرو در تمامی مکمل سالمندان زینک گنجانده شده است. این مینرال خطر ذات الریه را کاهش می‌دهد و عملکرد ذهنی افراد را نیز افزایش می‌دهد. در واقع مصرف 45 میلی گرم زینک در روز می‌تواند میزان عفونت را در بزرگسالان مسن تقریباً 66٪ کاهش دهد.

علاوه بر این در یک مطالعه بزرگ با بیش از 4200 نفر شرکت کننده مشخص شد مصرف مکمل‌های آنتی اکسیدان به صورت روزانه (ویتامین E، ویتامین C و بتاکاروتن) به علاوه روی باعث بهبود بینایی شده و به طور قابل توجهی خطر ابتلا به AMD (بیماری چشمی وابسته به سن) پیشرفته را کاهش می‌دهد.

• درمان آکنه و کاهش التهاب

آکنه یک بیماری شایع پوستی است که تخمین زده شده تا 9.4٪ از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. آکنه در اثر انسداد غدد تولید کننده چربی پوست و تجمع باکتری‌ها و التهاب ایجاد می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که هر دو روش درمانی موضعی و خوراکی با زینک می‌توانند با کاهش التهاب، جلوگیری از رشد باکتری‌های مولد آکنه و کاهش فعالیت غدد چربی پوست، آکنه را به طور مؤثر درمان کنند.

مصرف قرص زینک، استرس اکسیداتیو و سطح برخی پروتئین‌های التهابی را در بدن کاهش می‌دهد. استرس اکسیداتیو منجر به التهاب مزمن می‌شود و یک عامل مؤثر در بروز بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی، سرطان و کاهش توانایی مغز است. در مطالعه‌ای بر روی 40 فرد مسن مشخص شد افرادی که 45 میلی گرم روی مصرف می‌کردند نسبت به گروه دارونما کاهش بیشتری در سطح مارکرهای التهابی داشتند.

تأثیر زینک بر ابتلا به COVID-19

برخی از محققان اظهار داشتند که حفظ سطح مطلوب زینک می‌تواند در برابر COVID-19 از بدن محافظت کند. در یک بررسی در سال 2020 اشاره شده است که روی به تقویت سیستم ایمنی بدن و حفظ غشاهای مخاطی کمک می‌کند. به نظر می‌رسد افراد مبتلا به کمبود روی بیشتر در معرض خطر عفونت‌های مختلف از جمله ذات الریه هستند. توجه به این نکته حائز اهمیت است که اگرچه ممکن است زینک سلامت عمومی و توانایی مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها را افزایش دهد، اما در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر جلوگیری یا درمان بیماری کرونا با این مینرال وجود ندارد.

علائم کمبود زینک در بدن چیست؟

اگرچه کمبود شدید این مینرال نادر است، اما می‌تواند در افرادی با جهش‌های ژنتیکی نادر، نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند و مادران آن‌ها قرص زینک کافی مصرف نمی‌کنند، افراد معتاد به الکل و هر کسی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی خاص مصرف می‌کند، رخ دهد. از نشانه‌های کمبود زینک در بدن:

• اختلال در رشد و نمو
• تأخیر در بلوغ جنسی
• اختلال در ترمیم زخم‌ها
• خشکی و بثورات پوستی
• مشکلات باروری
• اسهال مزمن
• کم پشتی مو
• کاهش اشتها

 تخمین زده می‌شود که در حدود 2 میلیارد نفر در سراسر جهان به دلیل مصرف ناکافی مواد غذایی، دچار کمبود روی هستند. از آنجا که کمبود روی سیستم ایمنی بدن شما را مختل می‌کند و احتمال عفونت را افزایش می‌دهد تصور می‌شود که کمبود روی سالیانه باعث بیش از 450،000 مورد مرگ و میر در کودکان زیر 5 سال است.

چه افرادی در معرض کمبود زینک هستند؟

• افراد مبتلا به بیماری‌های دستگاه گوارش مانند بیماری کرون
• نوزادانی که منحصراً از شیر مادر تغذیه می‌کنند
• افراد مبتلا به کم خونی سلول داسی شکل
• افرادی که دچار سوء تغذیه هستند
• افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه
• زنان باردار و شیرده
• گیاه خواران

با توجه به کنترل شدید بدن بر سطح زینک، تشخیص کمبود آن دشوار است؛ بنابراین، حتی اگر آزمایش‌ها سطح آن را طبیعی نشان دهند، ممکن است همچنان احتمال کمبود روی وجود داشته باشد.

عوارض قرص زینک

عوارض قرص زینک در اثر مصرف بیش از حد آن نیز خود را نشان می دهد که در ادامه برخی از این عوارض بیان شده است:

• کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن
• تغییر در عملکرد آهن
• کاهش سطح مس
• تهوع و استفراغ
• درد شکم
• سردرد
• اسهال

بهترین زمان استفاده از قرص زینک

به منظور جلوگیری از مصرف بیش از حد این مینرال از مصرف مکمل‌های روی با دوز بالا خودداری کنید، مگر اینکه توسط پزشک توصیه شده باشد. بهترین زمان استفاده از قرص زینک بصورت روزانه توصیه شده (RDI) برای مردان بزرگسال 11 میلی گرم و برای زنان بزرگسال 8 میلی گرم است. زنان باردار و شیرده باید به ترتیب 11 و 12 میلی گرم در روز مصرف کنند. طریقه مصرف زینک برای مو نیز توسط پزشک برای شما تعیین می‌شود تا به بهبود وضعیت پوست و مو کمک کند.

سطح بالای قابل تحمل زینک 40 میلی گرم در روز است. با این حال، این مقدار در افراد مبتلا به کمبود زینک در نظر گرفته نمی‌شود تا کمبود آن برطرف شود. اگر مایل به استفاده از قرص زینک هستید فرم‌های قابل جذب مانند سیترات روی یا گلوکونات روی را انتخاب کنید و از مصرف اکسید روی که جذب ضعیفی دارد، خودداری کنید.

قرص زینک را از کجا بخریم؟

شما می‌توانید انواع قرص زینک ایرانی و خارجی را از سایت‌ها و داروخانه‌ها به صورت حضوری یا خرید اینترنتی تهیه نمایید. در حال حاضر مارک‌های مختلف قرص زینک در داروخانه آنلاین داروبوم موجود است و شما می‌توانید همین حالا برای بهره مندی از مزایای این مینرال مفید با خرید اینترنتی آن را سفارش دهید و محصول خود را درب منزل دریافت و پرداخت نمایید.

• کپسول زینک پلاس 10 میلی گرم یوروویتال

این مکمل حاوی 10 میلی گرم زینک است و همان‌طور که می دانید مکمل زینک خواص بسیار زیادی برای بدن دارد و به عنوان آنتی اکسیدان قوی شناخته می‌شود مصرف مکمل زینک یوروویتال در دوران پیری به شدت توصیه می‌شود زیرا منجر به حفظ جمعیت سالمند می‌شود همچنین از دیگر فواید قرص زینک می‌توان به تقویت کننده سیستم ایمنی و بهبود سلامت عمومی بدن، کمک به حفظ سلامت، پوست، مو و ناخن، تقویت رشد ذهنی و جسمی و  تقویت قدرت بارداری اشاره کرد. بسیاری نگران افزایش وزن خود با مصرف زینک هستند اما باید گفت که کمبود این مکمل در بدن منجر به کاهش اشتها می‌شود لذا اگر زینک مورد نیاز بدن تأمین شود دیگر شخص بی اشتهایی خود را از دست می‌دهد در نتیجه قرص زینک به خودی خود باعث چاقی نمی‌گردد لذا نگران این مورد نباشید و سعی بر بهبود سلامت عمومی و سلامت پوست، موی خود نمایید.

• عوارض قرص یونی زینک لیبرتی سوئیس

این مکمل دارای 41 میلی گرم زینک است و ساخت کشور سوئیس می‌باشد علاوه بر آن دارای کلسیم، بیوتین، ویتامین سی و ب کمپلکس است. از فواید اصلی این مکمل می‌توان به بهبود ریزش مو و افزایش لطافت آن، حفظ سلامت پوست، مو و ناخن، حفظ سلامت عمومی بدن، استحکام بخش ناخن‌ها، افزایش شادابی پوست تقویت سیستم ایمنی و آبرسانی به پوست اشاره کرد. بهترین زمان مصرف قرص زینک حداقل 1 ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا است و بهتر است مصرف این محصول را حداقل تا 3 ماه ادامه دهید تا شاهد تأثیر بیشتر و بهتر آن باشید. عوارض قرص یونی زینک نیز مشابه سایر محصولات زینک است.

• قرص مینرال زینک (سیترات) 15 میلی گرم لایف پلن

این مکمل حاوی 15 میلی گرم زینک است، یکی از بهترین مکمل‌های حاوی زینک برای بهبود سطح سلامت بدن است این محصول ساخت کشور انگلیس بوده و از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. از فواید اصلی این مکمل می‌توان به تقویت کننده و پیشگیری از ریزش مو و درمان ریزش آن، افزایش استحکام ناخن‌ها، کمک به ترمیم و بهبود زخم و حفظ سلامت پوست اشاره کرد. مصرف این مکمل به زنان باردار جهت رشد و تکامل بیشتر جنین و همچنین افرادی که جراحی معده و روده انجام داده‌اند توصیه می‌شود.