آنچه در این مقاله می خوانید:
تخمدان پلی کیستیک بیماری شناخته شده ای در بین خانم هاست که به علت عدم تعادل هورمون ها رخ می دهد. PCOS خطرناک نیست اما می تواند مشکلات جدی به ویژه در باروری ایجاد کند. در این مقاله با بررسی علل و علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک، به معرفی روش های پیشگیری و درمان این بیماری نیز خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
سندرم تخمدان پلی کیستیک
تخمدان پلی کیستیک عارضه ای است که به علت عدم تعادل هورمونی رخ می دهد. در این بیماری تعداد زیادی از فولیکول به طور غیر طبیعی درون تخمدان ها تشکیل می شود. با آنکه این فولیکول ها خطرناک نیستند اما می توانند تعادل هورمونی بدن را بر هم بزنند و به طور منظم تخمک ها را آزاد کنند. همچنین در مواردی می توانند مشکلاتی از قبیل سیکل قاعدگی نامنظم، دوره ماهیانه بدون خونریزی، افزایش وزن و سخت شدن امکان بارداری به وجود آورند. همچنین تخمدان پلی کیستیک با علائمی مانند رشد زیاد موهای زائد، نازک شدن موی سر و پوست چرب و جوش دار ظاهر می شود.
علت ابتلا به تخمدان پلی کیستیک چیست؟
تخمدان پلی کیستیک بیماری شایع در بین بانوان است اما تاکنون علت دقیقی برای آن تشخیص داده نشده است. عواملی مانند ژنتیک، تغذیه و سبک زندگی در پیدایش این عارضه نقش دارند. علت های زیر نیز برای سندرم تخمدان پلی کیستیک معرفی شده اند:
سطوح بالای هورمون آندروژن: زمانیکه هورمون مردانه آندروژن بیش از حد ترشح شود این هورمون از آزادسازی تخمک از تخمدان ها جلوگیری می کند که در نتیجه موجب بر هم خوردن چرخه قاعدگی می شود. تخمک گذاری نامنظم موجب ایجاد کیست های کوچک پُر از مایع در تخمدان ها می شود. برای تنظیم سیکل ماهیانه می توانید از انواع قرص قاعدگی کمک بگیرید.
مقاومت به انسولین: مقاومت به انسولین یعنی بدن به خوبی نمی تواند از انسولین استفاده کند در نتیجه انسولین در بدن انباشته شده و موجب افزایش سطح آندروژن می شود که خود عاملی است که در فرآیند تخمک‌گذاری اختلال ایجاد می کند. یکی از نشانه های مقاومت به انسولین، لکه های تیره و مخملی پوست در قسمت پایین گردن، زیر بغل، کشاله ران یا زیر سینه ها است. اشتهای کاذب و افزایش وزن نیز ممکن است از دیگر علائم مقاومت به انسولین باشد.
یکی از ترکیباتی که برای حفظ مقدار گلوکز خون در حد طبیعی مناسب است، ماده معدنی کروم است. مکمل کروم، حساسیت سلول ها به انسولین را افزایش داده و مصرف گلوکز توسط بافت هدف انسولین را تسهیل و از سوی دیگر، ارتباط انسولین و گیرنده های آن را بهبود می بخشد.
التهاب با درجه پائین: گلبول های سفید خون در برابر عفونت یا آسیب ترکیباتی تولید می کنند که به آن التهاب با درجه پایین گفته می شود. افراد مبتلا به سندرم پلی کیستیک به نوعی از التهاب با درجه پائین در طولانی مدت دچار هستند که در نهایت موجب فعال شدن آندروژن از تخمدان ها می شود. این التهاب علاوه بر عارضه تخمدان پلی کیستیک می تواند به بروز مشکلات قلبی و عروقی و آرتریت نیز بیانجامد.
علائم و نشانه های تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از بانوان مشاهده می شود. یک زن هر زمانی بعد از به بلوغ رسیدن ممکن است به این عارضه دچار شود. در اغلب موارد این بیماری پنهان می ماند تا زمانی که در دهه ۲۰ و ۳۰ سالگی، قصد بارداری دارند و آن موقع مشخص می شود که این مشکل را دارند. همه زنان تمام نشانه هایی را که در ادامه اشاره می کنیم تجربه نمی کنند، به علاوه اینکه شدت علائم در هر فرد متفاوت است.
- پریودهای نامنظم یا از دست رفته
- آکنه و جوش
- تیره شدن رنگ پوست
- منگوله های پوستی
- کاهش میل جنسی
- ریزش مو با الگوی مردانه
- رشد بیش از حد موهای زائد
- در برخی موارد دردهای شکمی
در سایت mayoclinic.org می خوانیم:
PCOS signs and symptoms are typically more severe in people with obesity.
علائم و نشانه های سندرم پلی کیسیتیک معمولاً در زنان دارای اضافه وزن شدیدتر است.
آیا تخمدان پلی کیستیک خطرناک است؟
تخمدان پلی کیستیک به خودی خود بیماری خطرناک و کشنده ای نیست اما عوارضی دارد که در صورت عدم تشخیص به موقع و درمان آن می تواند تهدیدکننده سلامتی باشد و خطر ابتلا به بیماری های دیگر را افزایش دهد. از جمله عوارض جدی تخمدان پلی کیستیک عبارتند از:
- اضافه وزن و چاقی
- ابتلا به دیابت نوع دو
- فشار خون بالا
- سرطان رحم
- به هم ریختگی غدد و هورمون ها
- ناباروری یا مشکل در باروری
آیا درمان قطعی تخمدان پلی کیستیک وجود دارد؟
متاسفانه تخمدان پلی کیستیک درمان قطعی ندارد و فقط می توان علائم و عوارض آن را کنترل کرد. کلومیفن سیترات و لتروزول دو نمونه از داروهای خوراکی است که برای این منظور تجویز می شود. این داروها به تحریک تخمک گذاری کمک می کنند. اگر خانمی اضافه وزن داشته باشد، کاهش وزن به بهبود الگوی تخمک گذاری و درمان pco کمک می کند. همچنین داروهای تنظیم قند خون مانند متفورمین شانس تخمک گذاری را افزایش می دهند.
برای تشخیص و درمان تخمدان پلی کیستیک چه کار کنیم؟
هیچ گونه آزمایش به طور خاص برای تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود ندارد. پزشک با پرسیدن سوالاتی درباره علائم، داروها و سایر بیماری ها بررسی را آغاز می کند. همچنین در مورد سیکل ماهیانه و تغییرات وزنی سوالاتی می پرسد. معاینه فیزیکی هم شامل بررسی علائم رشد موهای زائد، مقاومت به انسولین و آکنه می شود. اقدامات تشخیصی سندرم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از:
معاینه لگن: در معاینه لگن پزشک ناحیه تناسلی را از نظر وجود توده، غده یا سایر تغییرات بررسی می کند.
آزمایش خون: در آزمایش خون سطح هورمون ها اندازه گیری می شود. به کمک نتایج این آزمایش می توان مشکلات قاعدگی یا آندروژن اضافی را که شبیه PCOS هستند را رد کرد. همچنین سطح کلسترول و تری گلیسیرید خون اندازه گیری می شود. به علاوه پزشک ممکن است تست تحمل گلوکز پاسخ بدن به قند یا گلوکز را بررسی کند.
سونوگرافی: در سونوگرافی می توان شکل تخمدان‌ها و ضخامت پوشش داخلی رحم را بررسی کرد. در سونوگرافی زنان مبتلا، به PCOS، تخمدان‌های بزرگ و حاوی کیست‌های کوچک بسیار زیاد در این تخمدان‌ها دیده می شود.
سخن پایانی
در این مقاله با دلایل ابتلا به تخمدان پلی کیستیک و داروهایی که می تواند به کاهش علائم PCOS کمک کند آشنا شدید. شما می‌توانید با مراجعه به داروخانه آنلاین داروبوم انواع مکمل های مورد نیاز خود را با کمترین قیمت تهیه کنید.