آموزش کار با انواع دستگاه فشار خون

آنچه در این مقاله می خوانید:
فشار خون بالا به عنوان بیماری خاموش شناخته می شود که در حالت عادی علائم ظاهری و مشخصی ندارد. نه تنها فشار خون بالا بلکه فشار خون پایین نیز مشکلاتی را به وجود می آورد. پزشکان به کمک وسیله ای به نام دستگاه فشارسنج، فشار خون را اندازه گیری می کنند. دستگاهی که اغلب در بیمارستان و مطب ها استفاده می شود، دستگاه فشار خون عقربه ای است.
اما طرز کار با دستگاه فشار خون عقربه ای نیازمند تبحر خاصی است که موجب شده دستگاه های اندازه گیری فشار خون دیجیتالی که بیشتر به نام دستگاه فشار خون مچی یا بازویی شناخته می شود، در دسترس افراد عادی و استفاده در منازل قرار بگیرد. در این مقاله قصد داریم آموزش کار با انواع دستگاه فشارخون را فرا دهیم. در این مسیر همراه ما باشید.

فشار خون چیست؟

فشار خون، نیرو یا فشاری است که توسط خون در شریان‌ها وارد می‌شود، زیرا خون توسط قلب به اطراف بدن پمپ می‌شود. به عنوان دو عدد اندازه گیری و ثبت می شود:

فشار دیاستولیک: فشار در شریان ها هنگامی که قلب آرام است، بین ضربان قلب (عدد پایین تر)

فشار سیستولیک: فشار در شریان ها در طول دوره انقباض قلب (عدد بالاتر)

پزشک یا پرستار می تواند با قرار دادن گوشی پزشکی روی شریان و پمپاژ کردن کاف در اطراف بازوی شما به فشار خون شما گوش دهد. فشار خون روی دستگاه اندازه گیری مخصوصی به نام فشارسنج خوانده می شود.

فشار خون بر حسب میلی‌متر جیوه اندازه‌گیری می‌شود که نشان می‌دهد فشار در شریان‌ها چقدر می‌تواند ستون جیوه را در فشارسنج بالا ببرد.

دستگاه فشار خون چیست؟

فشارسنج ابزاری است که برای اندازه گیری فشار خون استفاده می شود. دستگاه فشار خون به انگلیسی اسفیگمومانومتر (sphygmomanometer) نامیده می شود. کلمه فشارسنج از ترکیب کلمه یونانی «sphygmos» به معنی ضربان قلب یا نبض با مانومتر (manometer) به معنای دستگاه اندازه گیری کننده، حاصل شده است. این وسیله توسط ساموئل زیگفرید کارل در سال ۱۸۸۱ میلادی اختراع شد.

انواع دستگاه فشار خون

به طور کلی دستگاه فشارخون به دو دسته اصلی عقربه ای و دیجیتالی تقسیم می شود. فشارسنج عقربه ای مرسوم ترین نوع دستگاه فشار خون است و به عنوان استاندارد در نظر گرفته می شود. اما اگر بخواهیم دقیق تر باشیم فشارسنج دیجیتالی خود در دو مدل بازویی و مچی موجود است. با این توصیفات در زیر سه نوع اصلی فشارسنج ذکر شده است:

• فشارسنج عقربه ای
• فشارسنج دیجیتالی مچی
• فشارسنج دیجیتالی بازویی

دستگاه فشار خون عقربه ای

فشار سنج عقربه ای یکی از انواع مدل های رایج دستگاه فشار خون است. فشارخون در این دستگاه توسط عقربه ی روی گوشی متصل به کاف مشخص می‌شود. اجزای آن شامل کاف است که دور بازوها بسته می شود. این کاف به وسیله پمپ هوا به آرامی باد شده و سفت می شود. یکی از نکات استفاده از دستگاه فشار خود عقربه ای این است که تقریبا هر شش ماه یکبار نیاز به کالیبراسیون مجدد دارد.

با اینکه معمولا کار با فشارسنج عقربه ای آسان است اما برای برخی افراد به ویژه سالمندان دشوار می نماید، به همین خاطر فشارسنج دیجیتالی را ترجیح می دهند.

این دستگاه فقط قادر به اندازه گیری فشار خون است؛ برخلاف دستگاه های فشار خون دیجیتالی که تعداد ضربان قلب، آریتمی و دمای بدن هم قابل اندازه گیری است.

دستگاه فشار خون دیجیتالی

به طور کلی، دستگاه های فشار خون دیجیتالی اندازه گیری و خواندن فشار خون را بسیار آسان تر می کنند. این فشارسنج ها کاملا اتوماتیک هستند. تنها کاری که باید انجام دهید این است که کاف را دور مچ یا بازو ببندید و دکمه را فشار دهید. دستگاه به طور خودکار کاف را باد می کند و اندازه گیری فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را روی صفحه نمایش دیجیتال نمایش می دهد.

در صفحه می توانید هر دو عدد را به دنبال آن پالس بخوانید. برخی از مدل ها ویژگی های دیگری مانند تشخیص آریتمی را نیز ارائه می دهند. حافظه دستگاه همچنین امکان نمایش اندازه‌گیری‌های قبلی را فراهم می‌کند. این مدل دستگاه فشارسنج برای اندازه گیری فشار خون در خانه برای بیمارانی که نیاز به اندازه گیری منظم فشار خون دارند، مناسب است.

دستگاه فشار خون دیجیتالی در دو مدل مچی و بازویی در دسترس است:

فشارسنج مچی: سبک‌تر و حمل‌ونقل آن آسان‌تر از مدل‌های بازویی است که این مزیتی است در اندازه‌گیری شخصی به‌ویژه برای افرادی که اغلب سفر می‌کنند. با این حال، اندازه گیری آنها اغلب دقت کمتری نسبت به اندازه گیری سایر انواع فشارسنج خون دارد.

فشارسنج بازویی: اندازه‌گیری فشار خون مطمئنی را ارائه می‌دهند و برای اندازه‌گیری فرد در خانه یا پزشکان در مراکز بهداشتی کاملاً مناسب است.

برای خرید تجهیزات پزشکی همانند فشار سنج، دماسنج، تب سنج، دستگاه بخور، ماساژو و… به سایت داروخانه داروبوم مراجعه کنید.

آموزش کار با دستگاه فشار سنج دیجیتالی

با اندازه گیری فشار خون با استفاده از دستگاه دیجیتال، احتمال خطا وجود دارد. برای اندازه گیری فشار خون در خانه با فشارسنج دیجیتال، تنها کاری که باید انجام دهید این است:

۱- کاف فشار خون را دور بازوی خود ببندید و آن را محکم کرده تا حدود سه سانت بالاتر از چین آرنج شما قرار گیرد.

۲- به سادگی دکمه ای که کاف را باد می کند فشار دهید.

۳- پس از باد شدن کامل کاف، هوا به طور خودکار شروع به جریان می کند.

۴- برای خواندن فشار خون خود به صفحه نمایش نگاه کنید. 

۵- اگر نیاز به تکرار اندازه گیری دارید، قبل از اقدام دوباره چند دقیقه صبر کنید.

طرز کار با فشار سنج عقربه ای

نحوه کار دستگاه های فشار خون عقربه ای به این شکل است که این دستگاه ها با استفاده از فشار هوا، فشار خون را اندازه گیری می کنند. هر درجه بر روی این نوع مدل های عقربه ای به منزله ی یک میلیمتر جیوه است. این دستگاه ها علاوه بر داشتن قیمت مناسب نسبت به دیگر دستگاه های اندازه گیری فشار خون سبک تر هستند. همچنین قابلیت حمل راحت تری دارند. این دستگاه ها از دقت بسیاری برخوردار هستند به همین دلیل از آن ها بیشتر در درمانگاه ها و بیمارستان ها استفاده می شود.

دستگاه های فشار خون عقربه ای با استفاده از فشار هوا فشار خون را اندازه گیری می کنند. برای اندازه گیری با این نوع فشار سنج نیاز به نبض گرفتن است. افرادی که تبحر زیادی دارند با استفاده از نبض دست و بدون گوشی پزشکی فشار قابل اندازه گیری است و در افراد کم تجربه برای دقت بیشتر از گوشی پزشکی استفاده می‌شود.

نحوه گرفتن فشار خون با فشار سنج جیوه ای و نبض بیمار

۱- کاف را دور بازوی بیمار ببندید.

۲- انگشت خود را روی نبض بیمار قرار دهید و کاف را با سرعت ۱۰ میلی متر جیوه باد کنید و زمانی این کار را متوقف کنید که دیگر نبض بیمار را احساس نکردید.

۳- تا ۳۰ میلی متر جیوه دیگر نیز به باد کردن ادامه دهید.

۴- باد کاف را با سرعت حدودا ۵ میلی متر جیوه خالی کنید.

۵- زمانی که مجدد نبض بیمار را احساس کردید عددی که عقربه ی فشار سنج نشان می دهد بیان گر فشار سیستولیک بیمار است.

نحوه گرفتن فشار خون با فشار سنج جیوه ای و گوشی پزشکی

از این روش برای بالا بردن دقت اندازه گیری فشار سیستولیک و و اندازه گیری فشار دیاستولیک استفاده می‌شود.

۱- کاف را دور بازوی بیمار ببندید و سری گوشی پزشکی را زیر لبه کاف روی شریان بازویی بگذارید.

۲- فشار را تا جایی زیاد کنید که دیگر نبض لمس نشود و عقربه را مشاهده کنید.

۳- به عدد عقربه ۳۰ میلیمتر جیوه اضافه و کاف را تا این عدد باد کنید.

۴- به هنگام خالی کردن باد کاف به صدای ضربه گوش دهید، با شنیدن اولین صدای ضربه به عقربه نگاه کنید.

۵- عدد عقربه نمایانگر فشار سیستولیک است.

۶- بعد از اتمام صدای ضربه زدن عقربه نمایانگر فشار دیاستولیک می‌باشد.

سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم ساده ترین روش اندازه گیری فشار خون با انواع دستگاه های فشارسنج را آموزش دهیم. نکته ای که شاید اغلب افراد هنگام خرید دستگاه فشار خون دقت نمی کنند آموزش کار با فشارسنج است؛ چرا که حتی اگر گران ترین و بهترین فشار سنج را خریداری نمایید ولی اصول اولیه کار با آن را ندانید سودی برایتان نخواهد داشت.