آنچه در این مقاله می خوانید:
زمانیکه تعداد گلبول های قرمز خون از حد نرمال فراتر رود می گوئیم غلظت خون ایجاد شده است. این افزایش غلظت خطرناک است و می تواند موجب بروز علائم و بیماری های مختلفی شود. با این مقاله همراه باشید تا دلایل، علائم و راهکارهای موثر برای پیشگیری و درمان سریع غلظت خون را بدانید.
فهرست مطالب
غلظت خون یعنی چی؟
به افزایش تعداد گلبول های خون، غلظت خون یا در اصطلاح پزشکی پلی سیتمی (Polycythemia) می گویند. این وضعیت گردش خون را کند کرده و خطر لخته شدن خون را بالا می برد. لخته ها اگر در مسیر انتقال خون به قلب یا مغز قرار بگیرند، ریسک سکته قلبی و مغزی را چندین برابر می کنند. افزایش غلظت خون به دلایل مختلفی از قبیل ژنتیک، بیماری های زمینه ای و سبک زندگی ناسالم ایجاد می شود.
باور اشتباهی درباره ارتباط رنگ خون و غلظت خون وجود دارد اینطور که تصور می شود افرادی که خون روشن دارند خونشان رقیق است و افرادی که رنگ خونشان تیره است غلظت خون دارند. این بیماری فقط با آزمایش خون قابل تشخیص است.
غلظت خون را چطور اندازه بگیریم؟
اگر می خواهید بدانید غلظت خون دارید یا خیر تنها راه، دادن آزمایش خون است. غلظت خون با چند فاکتور در آزمایش خون مشخص می شود. برخی از این فاکتورهای تعیین کننده غلظت خون در آزمایش عبارتند از:
- تعداد RBC: تعداد گلبول های قرمز خون
- آزمایشHgb: میزانهموگلوبین خون (پروتئین حامل اکسیژن)
- سطح هماتوکریت: مقدار فضایی که گلبول های قرمز در خون می گیرد.
- گلبول سفید
- پلاکت ها
عدد نرمال غلظت خون چند است؟
محدوده نرمال نتایج در تست غلظت خون به صورت زیر است:
- تعداد گلبول قرمز در مردان ۵.۷۲ – ۴.۳۲ و در زنان ۵.۰۳ – ۳.۹۰ میلیون گلبول
- میزان هموگلوبین در مردان ۱۷۵ – ۱۳۵ و در زنان ۱۵۵ – ۱۲۰
- میزان هماتوکریت در مردان ۵۰.۰ – ۳۸.۸ و در زنان ۴۴.۵ – ۳۴.۹
- گلبول سفید ۳۵۰۰ تا ۱۰۵۰۰
- تعداد پلاکت ۱۵۰۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰
در صورتیکه نتیجه آزمایش غلظت خون از مقادیر گفته شده بالاتر باشد احتمال پلی سیتمی وجود دارد.
غلظت خون چه اثراتی بر زندگی روزمره ما دارد؟
غلظت خون مانند بسیاری از بیماری های دیگر درصورت عدم شناسایی و عدم درمان برای سلامت تهدیدکننده است. در مورد علائم غلظت خون باید گفت در برخی افراد علامتی مشاهده نمی شود.
علائم اولیه غلظت خون عبارتند از:
- ضعف و بی‌حالی
- سردرد
- سبکی سر
- اختلالات بینایی و تنگی نفس
- خارش‌های پوستی به ویژه پس از حمام
- قرمزی صورت و وریدهای برجسته چشمان
- بزرگی کبد و طحال
این علائم در صورت پیشرفت بیماری شدیدتر می شود که عبارتند از:
- زخم معده
- دردهای استخوانی
- نقرس
- سنگ کلیوی
غلظت خون و سوزش کف پا
علائم غلظت خون در پاها به صورت تورم، سوزش، درد، تغییر در رنگ پوست ظاهر می شود. غلظت خون بالا موجب کاهش جریان خون در اندام های انتهایی مانند دست ها و پاها شده و اکسیژن رسانی به اعصاب را مختل می کند. بنابراین موجب احساس داغی و سوزش کف پا می شود.
غلظت خون و بی‌حسی دست
هنگامی که جریان خون کم می شود اکسیژن کمتری به بافت ها منتقل می شود در نتیجه بی حسی و مور مور شدن دست و بازوها اتفاق میفتد.
غلظت خون و خواب رفتن دست یا پا
خواب رفتن دست و پا از علائمی است که در افراد مبتلا به غلظت خون شایع است. این حالت ها می تواند با درد مفاصل همراه باشد یا آنکه با آن یکسان در نظر گرفته شود.
روش های تشخیص غلظت خون؟
چهار راهکار کلیدی برای تشخیص غلظت خون وجود دارد:
- شناخت علائم غلظت خون یا پلی سیتمی که عبارتند از: سر درد،درد گردن،ضعف و بی‌حالی،تنگی نفس،التهاب و قرمز شدن رگ‌های چشم،اختلال بینایی،خارش پوست و قرمز شدن کف دست و پاها (به خصوص بعد از حمام)،سر شدن و خواب رفتن دست و پاها و انگشتان(گز گز کردن)
- آزمایش خون CBC: در این آزمایش تعداد پایین گلبول‌های قرمز خون (RBC) و هموگلوبین پایین و هماتوکریت تشخیص داده می شود.
- آزمایش خون اریتروپویتی (EPO) :این آزمایش معمولا برای پیگیری نتایج غیرطبیعی در CBC تجویز می شود.
- آزمایش مغز استخوان: نسبت به دو آزمایش قبلی دشوارتر بوده و هزینه بالاتری دارد.
بیشتر بخوانید: برای افزایش گردش خون چه بخوریم؟
انواع روش های درمان غلظت خون
داشتن سبک زندگی سالم شامل تغذیه مفید، عدم مصرف دخانیات و ورزش کردن ریسک ابتلا به غلظت خون را کاهش می دهد. برخی از مواد غذایی مانند آب انار طبیعی، سیر، دارچین، چای سبز و آویشن نیز خیلی خوب و سریع غلظت خون را به سطح نرمال می رساند.
ویتامین های مفید در کاهش غلظت خون
مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و اسیدهای چرب امگا ۳ می توانند به کاهش غلظت خون کمک کنند. بهترین ویتامین ها برای غلظت خون عبارتند از:
ویتامین D
ویتامین دی خطر ابتلا به بیماری غلظت خون را کاهش می دهد. فقط تعداد کمی از غذاها مانند ماهی های چرب و غلات غنی شده حاوی ویتامین D هستند، بنابراین مصرف قرص ویتامین دی زیر نظر پزشک توصیه می شود.
ویتامین C
ویتامین سی از ویتامین هایی است که غلظت خون را درمان می کند. افراد مبتلا به پلی سیتمی می توانند میوه هایی مانند پرتقال و کیوی و توت فرنگی را مصرف کنند که حاوی مقادیر زیاد ویتامین C هستند. قرص ویتامین سی در داروخانه ها به شکل قرص بلعیدنی، جوشان و جویدنی وجود دارد.
ویتامین E
ویتامین ای یکی از رقیق کننده های خون است که در غذاهای مختلفی مانند بادام، تخمه آفتابگردان، تخم مرغ و گردو به فراوانی یافت می شود. همین طور به صورت قرص ویتامین E در داروخانه ها به فروش می رسد.
ویتامین های مضر برای غلظت خون بالا
با آنکه ویتامین ها در کنترل غلظت خون نقش حیاتی دارند اما برخی از آنها مانند ویتامین k اگر بیش از حد مصرف شوند می توانند موجب افزایش انعقاد خون و در نتیجه افزایش غلظت خون شوند. ویتامین k به عملکرد آنزیم های موثر در ساخت پروتئین های موثر در فرایند لخته شدن خون کمک می کند. به همین دلیل مصرف این ویتامین برای بیماران مبتلا به غلظت خون و افراد مستعد این بیماری توصیه نمی شود.
ویتامین b12 و غلظت خون ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. از آنجایی که ویتامین b12 در تولید گلبول های قرمز خون نقش مهمی دارد کمبود آن موجب کاهش ظرفیت حمل اکسیژن و کاهش غلظت خون می شود. اما درصورتیکه سطح ویتامین ب ۱۲ از دوز توصیه شده بیشتر شود سبب افزایش غلظت خون می شود. بنابراین افرادی که دچار غلظت خون بالا هستند مراقب افزایش ناگهانی ویتامین b12 باشند، زیرا تهدید کننده سلامتی است.
روش های خانگی درمان سریع غلظت خون
برای درمان خانگی و سریع غلظت خون بهترین روش مصرف خوراکی هایی است که اغلب در منازل یافت می شود. توصیه اول این است که رژیم غذایی خود را یک متخصص تغذیه دریافت کنید. توصیه دوم این که مطابق با برنامه غذایی پزشک خود عمل کنید. همچنین موارد گفته شده پزشک را به فردی با علائم مشابه خود توصیه نکنید. زیرا پزشک به هر بیمار با توجه به وضعیت او توصیه می کند و ممکن است برای فردی دیگر مناسب نباشد.
برای غلظت خون چه بخوریم؟
اگر می پرسید که برای درمان غلظت خون و رقیق شدن خون چه بخوریم؟ و چه غذاهایی برای کاهش چربی خون مفید هستند؟ رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات، غذاهای کم چرب و پروتئین بهترین تغذیه برای کاهش غلظت خون است. مصرف خوراکی هایی مانند سیر و فلفل قرمز با رقیق کردن خون به کنترل این بیماری کمک می کند. البته نباید از فواید آب زرشک، آلبالو و آبلیمو ترش تازه برای غلظت خون غافل شد.
جدول خوراکی های مفید برای کنترل غلظت خون
درمان های طب سنتی غلظت خون
طب سنتی علت غلظت خون را کثیف شدن یا سنگین شدن خون می داند. عوامل مختلفی موجب این مسئله می شود. سبک زندگی ناسالم، سیگار کشیدن، عدم تحرک، غذاهای چرب و فست فودها اکسیژن رسانی را مختل کرده و موجب غلیظ شدن خون می شود. متخصصان طب سنتی تاکید می کنند غذاها با مزاج سرد و مزاج گرم با هم مصرف نشود. همچنین معتقدند مصرف غذاها با مزاج سرد به همراه خوراکی های شیرین و چرب در بدن اختلالاتی ایجاد می کند که غلظت خون را بالا می برد.
یکی از متداول ترین راهکارهای درمان غلظت خون در طب سنتی مصرف دمنوش های مختلف است. برخی از موثرترین آنها عبارتند از:
- چای ترش
- دمنوش آویشن و عناب
- دمنوش دارچین
- دمنوش کاسنی
- دمنوش نعنا
- دمنوش زردچوبه
- دمنوش ریشه شیرین بیان
- دمنوش مرزنجوش
سخن پایانی
غلظت خون با علائمی مانند سردرد، ضعف و بی حالی همراه است. در صورت عدم درمان به موقع می تواند مشکلات مختلفی را ایجاد کند. راه کارهای گفته شده در این مقاله به پیشگیری و درمان غلظت خون در مراحل اولیه کمک می کند. برای تهیه انواع مکمل های غذایی با مشاوره رایگان دارویی با ما تماس بگیرید. تلفن داروبوم: ۹۱۰۱۵۹۸۹-۰۲۱