روش های درمان سریع کم خونی کدامند؟

آنچه در این مقاله می خوانید:
 یک برنامه غذایی برای کم خونی فقر آهن باید شامل غذاهای غنی از آهن مانند گوشت و مرغ، غذاهای دریایی، سبزیجات سرشار از آهن، آجیل، دانه ها و لوبیا باشد. همچنین اجتناب از مصرف غذاهایی که می توانند در فرآیند جذب آهن اختلال ایجاد کنند نیز بسیار مهم است. در چنین شرایطی پزشکان به افراد توصیه می‌کنند که قرص آهن مصرف کنند. در این مقاله از مجله داروبوم به طور مفصل درباره کم خونی و راه های درمان آن صحبت می کنیم. با ما همراه باشید.

کم خونی انواع و اقسام مختلفی دارد که شایع ترین نوع آن کم خونی ناشی از فقر آهن است. این نوع کم خونی زمانی رخ می دهد که بدن آهن کافی برای تشکیل گلبول های قرمز سالم نداشته باشد. کم خونی فقر آهن معمولاً نتیجه دریافت ناکافی مواد غذایی و یا از دست دادن خون است. 

چه عواملی باعث کم خونی شدید می شود؟

کم خونی می تواند ناشی از عوامل بسیاری از جمله کمبود آهن در رژیم غذایی و در زنان قاعدگی سنگین باشد. خونریزی در معده و روده نیز می تواند باعث کم خونی فقر آهن شود. این نوع خونریزی گاهی از عوارض داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی یا ممکن است ناشی از زخم ها، توده ها، تورم در روده بزرگ یا مری و سرطان های خاص می باشد.

برخی افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به کم خونی فقر آهن هستند. این افراد شامل زنان باردار، مبتلایان به بیماری‌های خاص مانند بیماری کرون، افرادی که تحت عمل جراحی چاقی قرار گرفته‌اند، زنانی که قاعدگی سنگین دارند و کسانی که از رژیم غذایی گیاهخواری پیروی می‌کنند، هستند. در چنین مواردی معمولاً پزشکان برای درمان سریع کم خونی شدید به افراد توصیه می‌کنند که مکمل های آهن مصرف کنند.

مقدار توصیه شده روزانه آهن به سن و جنس فرد بستگی دارد. یک نوزاد کمتر از ۶ ماه فقط به ۰٫۲۷ میلی گرم آهن در روز نیاز دارد، در حالیکه مردان در سنین ۱۹ تا ۵۰ سال به ۸ میلی گرم در روز و زنان در همان محدوده سنی به ۱۸ میلی گرم آهن در روز نیاز دارند. در دوران بارداری، فرد باید مصرف روزانه آهن خود را به ۲۷ میلی گرم در روز افزایش دهد.

افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن نیاز به تقویت قابل توجهی دارند و به ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی گرم آهن در روز یا ۲ تا ۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خود نیاز دارند. با این حال، توصیه ها درباره دوز متفاوت است، زیرا بدن دوزهای بالای مکمل های آهن را به طور موثر جذب نمی کند. فرد باید برای تصمیم گیری درباره دوز مناسب آهن را به عهده پزشک بگذارد.

برای درمان کم خونی چه بخوریم؟

برای درمان خانگی کم خونی می توان از غذاهای حاوی آهن و اسید فولیک در برنامه غذایی استفاده کرد. بهترین غذا برای کم خونی غذاهای حاوی سطوح بالای آهن هستند. ترکیب این مواد غذایی و درست کردن وعده های غذایی خوشمزه و مغذی که به افزایش دریافت آهن کمک می کند، بسیار آسان است.

گوشت، ماهی و جگر

گوشت قرمز مانند گوشت گاو، گوشت گوسفند و گوشت بره همچنین گوشت سفید مانند مرغ، میگو، ساردین، ماهی تن، ماهی سالمون هر دو منابع غذایی مفید برای درمان کمخونی هستند. در گوشت قرمز مقادیر زیادی آهن وجود دارد بنابراین به همراه حبوبات و سبزیجات سرشار از ویتامین C کمک خواهد کرد تا آهن بیشتر و بهتر در بدن جذب شود.

جگر یکی دیگر از منابع غذایی مفید برای دریافت آهن، ویتامین B۱۲ و فولیک اسید است و به افراد مبتلا به کمخونی توصیه می شود. این مواد مغذی به تولید گلبول های قرمز خون کمک کرده و راهکاری موثر برای درمان خانگی کمخونی است.

حبوبات

حبوبات مانند عدس، لوبیا سیاه، نخود، سویا، لوبیا چیتی از دیگر مواد مغذی برای درمان کم خونی فقر آهن در بدن هستند. عدس مقادیر قابل توجهی آهن دارد که مصرف منظم آن می تواند به بهبود سطح آهن خون و پیشگیری از کم خونی کمک کند.

مصرف حبوبات همراه با ویتامین C و غذاهای حاوی آهن به افزایش جذب آهن کمک می کند. علاوه بر این موارد خیساندن حبوبات قبل از پخت میزان فیتات (ماده‌ای که مانع جذب آهن می‌شود) موجود در آنها را کاهش می دهد. در نتیجه جذب آهن را بهبود می بخشد.

آجیل و دانه ها

اگر آجیل ها و دانه های روغنی به عنوان بخشی از رژیم غذایی روزانه مصرف شوند می توانند بخشی از نیاز بدن را به آهن تامین کنند. اگر آنها را به همراه غذاهای غنی از ویتامین سی میل کنید یا به نوشیدنی و اسموتی خود اضافه کنید موجب افزایش جذب آهن در بدن می شوند. از بهترین آجیل های خونساز می توان دانه کدو تنبل، بادام ، پسته، شاهدانه، تخم آفتابگردان را نام برد.

میوه ها و سبزیجات

سبزیجات برگدار منابع خوبی از آهن هستند. شاهی، کلم پیچ و انواع کلم، اسفناج، چغندر، مرکبات، فلفل قرمز و زرد، کلم بروکلی، نخود فرنگی از دسته سبزیجات مفید برای درمان کمخونی به شمار می روند. اما دقت کنید برخی از سبزیجات مانند اسفناج علاوه بر اینکه حاوی آهن و اسید فولیک فراوان هستند اما اگزالات هم دارند که در رقابت با آهن است و می تواند اثر آهن را کاهش دهد. بر خلاف اگزالات ویتامین C جذب آهن در بدن را افزایش می دهد. مرکباتی مانند لیمو ترش و پرتقال، انواع توت ها مانند توت فرنگی و شاتوت به همراه فلفل دلمه ای و گوجه سرشار از ویتامین C هستند که سبب جذب بهتر آهن در بدن می شوند. 

محصول پیشنهادی: برای اطلاع از قیمت انواع قرص فولیک اسید روی لینک کلیک کنید.

چند غذای مفید برای کم خونی

مناسب ترین برنامه غذایی برای درمان کمخونی غذاهای غنی از آهن و ویتامین های ضروری برای تولید گلبول های قرمز و هموگلوبین است. برخی از این غذاها در ادامه معرفی می شوند.

۱- خورش قرمه سبزی

برای تهیه غذاهایی که هم آهن، هم ویتامین C و هم فولات (B9) داشته باشند، می‌توانیم روی ترکیب هوشمندانه منابع غذایی تمرکز کنیم. یکی از گزینه‌های عالی، خورش قورمه سبزی است که با گوشت قرمز، منبعی غنی از آهن هِم را فراهم می‌کند و سبزیجات آن (تره، جعفری، گشنیز، شنبلیله و اسفناج) سرشار از فولات هستند. برای افزایش جذب آهن، حتماً از لیمو عمانی تازه یا آب لیمو استفاده کنید و حتی می‌توانید کمی فلفل دلمه‌ای قرمز خرد شده را در مراحل پایانی پخت به آن اضافه کنید تا ویتامین C آن را افزایش دهید.

۲- عدسی

عدسی یکی از بهترین و در دسترس‌ترین غذاها برای مبارزه با کم‌خونی است که به دلیل ترکیب مغذی خود، نقش بسزایی در بهبود وضعیت آهن و فولات بدن ایفا می‌کند. عدس به عنوان یک منبع غنی از آهن غیر هِم شناخته می‌شود و در کنار آن، مقادیر قابل توجهی فولات (ویتامین B9) را نیز فراهم می‌آورد که هر دو برای تولید گلبول‌های قرمز سالم حیاتی هستند.

برای اینکه بدن بتواند آهن موجود در عدس را به بهترین شکل جذب کند، توصیه می‌شود عدسی را با منابع سرشار از ویتامین C همراه کنید. اضافه کردن آب لیموترش تازه هنگام سرو، یا قرار دادن سبزیجات حاوی ویتامین C مانند جعفری تازه خرد شده، گوجه‌فرنگی یا فلفل دلمه‌ای کنار آن، به طور چشمگیری جذب آهن را افزایش می‌دهد و آن را به یک وعده غذایی کامل و قدرتمند برای درمان و پیشگیری از کم‌خونی تبدیل می‌کند.

۳- خوراک لوبیا چیتی

خوراک لوبیا چیتی با سبزیجات نیز انتخابی عالی است؛ لوبیا چیتی منبع خوبی از آهن غیر هِم و فولات است. با اضافه کردن گوجه‌فرنگی زیاد به خوراک و کمی آب لیمو ترش تازه هنگام سرو، ویتامین C لازم را برای جذب آهن فراهم می‌کنید. همچنین می‌توانید فلفل دلمه‌ای خرد شده را به خوراک اضافه کنید.

۴- آش رشته یا آش جو

آش رشته یا آش جو نیز گزینه‌ای مغذی محسوب می‌شود؛ حبوبات موجود در آش (نخود، لوبیا، عدس) منبع خوبی از آهن غیر هِم هستند و سبزیجات تازه آن نیز فولات فراوانی دارند. برای بهبود جذب آهن، هنگام سرو، از آب لیمو تازه یا سرکه استفاده کنید. اضافه کردن کمی پیاز داغ تفت داده شده با رب گوجه‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای قرمز خرد شده نیز به تأمین ویتامین C کمک می‌کند.

۵- کباب کوبیده یا برگ

اگر به دنبال گزینه‌ای با گوشت هستید، کباب کوبیده یا برگ با گوشت قرمز، آهن هِم را به میزان زیادی تأمین می‌کند. برای فولات و ویتامین C، می‌توانید در کنار آن سبزیجات کبابی (مانند اسفناج یا کلم بروکسل) و یا سالاد شیرازی با خیار، گوجه، پیاز، نعناع تازه و آبلیموی فراوان سرو کنید. گوجه‌فرنگی و آبلیمو در سالاد شیرازی، همچنین فلفل دلمه‌ای کبابی یا کلم بروکلی بخارپز/کبابی، ویتامین C مورد نیاز برای جذب آهن را فراهم می‌کنند.

۶- املت اسفناج

املت اسفناج و گوجه‌فرنگی با فلفل دلمه‌ای نیز یک وعده غذایی سریع و مفید است. اسفناج و تخم‌مرغ حاوی آهن هستند، اسفناج منبع عالی فولات است، و گوجه‌فرنگی به خصوص فلفل دلمه‌ای (به ویژه قرمز یا زرد) که می‌توانید خرد کرده و به املت اضافه کنید، سرشار از ویتامین C هستند.

۷- باقالی پلو با ماهیچه

در نهایت، باقالی پلو با گوشت یا ماهیچه و شوید تازه نیز می‌تواند مفید باشد. گوشت گوسفند یا ماهیچه در این غذا آهن هِم را تأمین می‌کند و شوید تازه و باقالی هر دو حاوی فولات هستند. برای افزایش جذب آهن، این غذا را با سالاد شیرازی حاوی آبلیمو فراوان یا دیگر مرکبات سرو کنید. همیشه به یاد داشته باشید که ترکیب منابع آهن غیر هِم (مانند حبوبات و سبزیجات برگ‌سبز) با منابع غنی از ویتامین C، به طور قابل توجهی جذب آهن را افزایش می‌دهد.

چند نوشیدنی برای درمان کم خونی شدید

برای درمان کمخونی می توانید از نوشیدنی های خونساز کمک بگیرید. مصرف این نوشیدنی ها تولید گلبول‌های قرمز خون را افزایش داده و جریان خون را بهبود می بخشد.

۱- آب انار

آب انار طبیعی یکی از بهترین آبمیوه های غنی از آهن و مفید برای افراد مبتلا به کم خونی است. این میوه علاوه بر آهن حاوی ویتامین C، ویتامین A و ویتامین E است. نوشیدن یک لیوان آب انار در روز سطح هموگلوبین خون را افزایش داده و برای درمان و پیشگیری از کمخونی مفید است. 

۲- آب آلو

آب آلو سرشار از آهن و ویتامین C و یکی از بهترین نوشیدنی ها برای دریافت آهن بیشتر و کمک به مبارزه با کم خونی فقر آهن است. این میوه در فصل تابستان فراوان است و  نیاز بدن را به آهن، منیزیم و انواع ویتامین‌ها تامین می کند.

۳- آب چغندر

مصرف منظم آب چغندر می تواند خطر کم‌خونی را در افراد مبتلا به کمبود آهن کاهش دهد. وجود آهن در این نوشیدنی به تقویت و بهبود گلبول های قرمز خون کمک می کند و موجب افزایش سطح هموگلوبین خون می شود. آب چغندر به جز آهن سرشار از مواد مغذی ضروری دیگری مانند فولات، منگنز، پتاسیم و ویتامین C است.

نکاتی برای دریافت آهن بیشتر در رژیم غذایی

اگرچه افزودن غذاهای سرشار از آهن به رژیم غذایی می تواند به افزایش سطح آهن خون کمک کند، اما بیشتر افراد مبتلا به کمبود آهن برای رسیدن به وضعیت آهن سالم نیاز به مصرف قرص آهن دارند. برخی از افراد آهن را به خوبی جذب نمی کنند و ممکن است نیاز به درمان های تزریقی داشته باشند. پزشک بهترین درمان را مطابق نیاز هر شخص توصیه می کند. با این حال می توان با رعایت نکات زیر از کم خونی پیش گیری کرد:

۱- از نوشیدن چای یا قهوه همراه با غذا خودداری کنید.

۲- از خوردن غذاهای سرشار از کلسیم همزمان با غذاهای غنی از آهن خودداری کنید.

۳- از غذاهای غنی از آهن در کنار غذاهای حاوی ویتامین C استفاده کنید.

۴- غذاها را برای مدت کوتاه تری بپزید تا مواد مغذی آن حفظ شود.

محصول پیشنهادی: کم خونی در کودکان نیز امری شایع است. با کلیک روی لینک مکمل کم خونی کودکان می توانید چند مکمل مخصوص به فرم شربت و قطره را با اطلاعات کامل مشاهده کنید. 

چند مکمل غذایی برای درمان کم خونی شدید

برای درمان کم خونی فقر آهن می توان مکمل های غذایی را در برنامه روزانه قرار داد تا ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را از این طریق تامین کرد. از مکمل های کم خونی که برای درمان سریع کم خونی استفاده می‌شوند، می‌توان به فیفول، فرودین، فروسیس و فروگلوبین اشاره کرد. در برخی افراد که به کم خونی شدید دچار می باشند برای درمان سریع کم خونی شدید آنها، تزریق وریدی آهن تجویز می شود تا جذب آن افزایش پیدا کرده و زودتر درمان شوند.

مکمل های آهن زیر در صورت تشخیص کمبود آهن یا کم خونی فقرآهن برای درمان کم خونی شدید در بانوان ضروری هستند.

کپسول فرودین

کپسول فروگلوبین ساخت شرکت هولیستیکا فرانسه یکی از این مکمل ها برای تامین آهن مورد نیاز بدن است. علاوه بر آهن به فرم فروس بیس گلیسینات، ویتامین سی، فولات (ویتامین B9) و B12 در ترکیبات فروگلوبین به چشم می خورد. از دیگر مزایای این قرص می توان به تقویت حافظه، رفع خستگی و ضعف عمومی بدن اشاره کرد.

برای اطلاع از ترکیبات و قیمت کپسول فرودین به صفحه این محصول به نام «کپسول فرودین» در سایت داروخانه آنلاین داروبوم مراجعه کنید.

قرص فیفول

کپسول فیفول اینترافارم انگلیسی یکی از بهترین مکمل های درمان کم خونی است که برای بهبود سلامت عمومی بدن نیز مفید است. قرص فیفول برای درمان کم خونی شدید در بانوان در دوران قاعدگی و همچنین بارداری تجویز می شود. این قرص حاوی سولفات آهن و اسید فولیک است و به عنوان قرص خونساز شناخته می شود.

برای اطلاع از قیمت و خرید قرص فیفول به صفحه این محصول به نام «قرص فیفول» در سایت داروخانه آنلاین داروبوم مراجعه کنید.

کپسول سیدرال

کپسول سیدرال یک مکمل ایتالیایی برای رفع کم خونی بزرگسالان و حاوی آهن است. این قرص آهن به فرم لیپوزومال فرموله شده  و عوارض دیگر مکمل های آهن مانند یبوست را ندارد. هم چنین جذب بالایی دارد.

برای اطلاع از قیمت و خرید کپسول سیدرال به صفحه این محصول به نام «کپسول سیدرال» در سایت داروخانه آنلاین داروبوم مراجعه کنید.

سخن پایانی
از ساده ترین راه های درمان خانگی کم خونی در افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن، افزودن غذاهای حاوی آهن در رژیم غذایی است. غذاها و نکات ذکر شده در این مطلب در پیش گیری و درمان این بیماری موثر است.
در حالیکه خوردن برخی سبزی‌های برگ سبز تیره، گوشت، غذاهای دریایی، لوبیا، آجیل و دانه‌ها می‌تواند به فرد در افزایش دریافت آهن کمک کند، قرص آهن می تواند برای افرادی که آهن کافی از رژیم غذایی خود دریافت نمی کنند مفید باشد. پزشک دوز مناسب را با توجه به سن و جنسیت تعیین می کند.