چگونه کلسیم خون را کاهش دهیم؟

آنچه در این مقاله می خوانید:
برخی از افراد هستند که به دلیل عدم مصرف محصولات لبنی و سایر منابع کلسیم به کمبود کلسیم دچار هستند. در حقیقت کمبود کلسیم بسیار شایع است. این افراد برای تامین کلسیم موردنیاز خود به توصیه پزشک یا داروساز قرص کلسیم مصرف می کنند. اما نقطه مقابل این گروه، افرادی هستند که کلسیم بدنشان بیش از حد طبیعی است؛ اما این دلیل نمی شود که مقدار بالای کلسیم خون خطرناک نباشد. هایپرکلسمی اصطلاح پزشکی این بیماری است. اگر شما هم غلظت کلسیم بالایی در بدن خود دارید و می خواهید بدانید چگونه کلسیم خون را کاهش دهیم؟ تا پایان این مقاله از مجله داروبوم همراه ما باشید.

هایپرکلسمی چیست؟

هایپرکلسمی (Hypercalcemia) به بیماری گفته می شود که سطح کلسیم در خون از حد مجاز بیشتر می شود. دوز کافی کلسیم در بدن برای سلامت استخوان و دندان و همچنین عملکرد ماهیچه و اعصاب ضروری است. اما کلسیم بالای خون خود باعث تضعیف استخوان ها، درد استخوان، شکستگی استخوان، سنگ کلیه، اختلال در عملکرد قلب و مغز و بیماری های دیگر می شود. بنابراین با تصور اینکه بالا بودن کلسیم مفید است خود را به دردسر نیندازید.

علت بالا بودن کلسیم خون 

تا اینجای مطلب متوجه شدیم که مقدار بالای کلسیم خون تهدید کننده سلامت است. شاید بخواهید بدانید چرا افزایش کلسیم در بدن رخ می دهد؟ دلایل زیادی برای  افزایش سطح کلسیم وجود دارد اما رایج ترین علت آن فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید است که موجب ترشح بیش از حد هورمون پاراتیروئید می شود.

هورمون پاراتیروئید مسئول کنترل مقدار کلسیم بدن است. زمانیکه این هورمون بیش از حد ترشح می شود کلسیم از استخوان ها خارج شده و در خون و ادرار ذخیره شود.

بیماران سرطانی بیشتر در معرض ابتلا به هایپر کلسمی هستند. اما کلسیم بالای خون به دلایل زیر هم رخ می دهد:

• کم آبی شدید
• مشکلات کلیوی
• ابتلا به بیماری های سل و سارکوئیدوز
• عدم تحرک کافی به علت بستری بودن یا…
• مصرف داروهایی از قبیل دیورتیک ها یا لیتیوم
• مصرف بیش از حد کلسیم و ویتامین دی از منابع غذایی و مکمل ها

علائم رسوب کلسیم در بدن

علائم کلسیم بالای خون ناگهانی بروز نمی یابند و به مرور ظاهر می شود. حتی در برخی افراد بدون علائم است. شدت علائم به میزان بالای کلسیم بستگی ندارد. افراد مختلف واکنش های متفاوتی دارند. افراد مسن معمولا علائم بیشتری نسبت به جوانان دارند.

اما به طور کلی با مشاهده علائم زیر و در صورت مصرف غذاهای کلسیم دار یا مکمل های حاوی کلسیم احتمال بالا بودن کلسیم بدن می باشد.

• یبوست
• استفراغ
• حالت تهوع
• ناراحتی معده
• از دست دادن اشتها
• احساس ضعف و خستگی
• ادرار بیش از حد معمول
• احساس تشنگی، خشکی دهان
• درد در مفاصل، استخوان ها یا ماهیچه ها
• احساس خواب آلودگی و مشکلات تمرکز

تشخیص غلظت بالای کلسیم

علائم بالا بودن غلظت کلسیم در بدن عمومی است یعنی ممکن است با سایر بیماری ها اشتباه گرفته شود. بنابراین راه تشخیص قطعی هایپرکلسمی آزمایش خون است. پزشک ممکن است یکی از آزمایش های زیر را برای تشخیص هایپرکلسمی و علت آن تجویز کند:

• آزمایش خون کلسیم
• آزمایش ادرار کلسیم
• آزمایش خون ویتامین D
• آزمایش خون هورمون پاراتیروئید (PTH).
•  آزمایش خون پروتئین مرتبط با PTH (PTHrP)

عوارض هیپرکلسمی چیست؟

عوارض هیپرکلسمی طولانی مدت نادر است زیرا سطح کلسیم در آزمایشات عمومی بررسی می شود و معمولاً هیپرکلسمی را زود تشخیص می دهند، اما عوارض هیپرکلسمی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• نارسایی کلیه
• سنگ کلیه
• فشار خون بالا
• افسردگی
• کیست های استخوانی
• شکستگی استخوان
• پوکی استخوان

چگونه کلسیم خون را کاهش دهیم؟

از آنجایی که افزایش کلسیم خون عوارضی مانند درد استخوان و پوکی استخوان را در پی دارد نیاز است که سریع تشخیص داده شده و درمان مرتبط آغاز شود. در چنین شرایطی باید به پزشک مراجعه شود و از درمان های خودسرانه پرهیز شود.

آیا می توان از سطوح بالای کلسیم جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از سطوح بالای کلسیم مراقبت هایی در نظر گرفته شده است. نکات زیر می تواند به جلوگیری از بدتر شدن هیپرکلسمی کمک کند.

۱- به طور منظم مایعات بنوشید. مایعات کلیه ها را برای دفع کلسیم تحریک کرده و از کم آبی بدن جلوگیری می کند.  هر ۲۴ ساعت ۲ تا ۳ لیتر مایعات بنوشید، مگر اینکه دستور پزشک چیز دیگری باشد.

۲- با پزشک درباره کنترل تهوع و استفراغ خود صحبت کنید. احتمال پزشک داروهای ضد تهوع و ضد اسهال تجویز می کند. مرتب و در زمان معین طبق دستور مصرف کنید. همچنین توصیه های غذایی را رعایت کنید.

۳- فعالیت منظم داشته باشید که می تواند به جلوگیری از شکستن و پوکی استخوان کمک کند. فعالیت های که نیاز به تحمل وزن است مانند پیاده روی مفید هستند. بی تحرکی هایپرکلسمی را تشدید می کند.

۴- پزشک ممکن است به شخص توصیه کند از مکمل های معدنی حاوی فسفات استفاده کند که به جلوگیری از جذب کلسیم کمک می کند.

۵- قبل از مصرف هر گونه دارویی، از جمله مکمل های بدون نسخه، با پزشک خود مشورت کنید. برخی از این مکمل ها می تواند بالا بودن کلسیم را تشدید کند.

۶- اگر سابقه خانوادگی کلسیم بالا، سنگ کلیه یا بیماری های پاراتیروئید دارید، حتما با پزشک مطرح کنید. از مصرف مکمل های غذایی، ویتامین ها یا مواد معدنی بدون مشورت با پزشک اجتناب کنید.

سخن پایانی
ممکن است نوشته های بالا درباره غلظت بالای کلسیم و هایپرکلسمی شما را نگران کرده باشد. اما استرس نداشته باشید. این مشکل کاملا قابل درمان است و معمولاً علائم زمانی که سطح کلسیم بدن شما به حالت عادی باز می گردد از بین می روند. اگر هایپرکلسمی در فردی ناشی از سرطان باشد، احتمالاً پزشک سطح کلسیم خون را به طور منظم کنترل خواهد کرد.