آنچه در این مقاله می خوانید:
دوران شیردهی یکی از مهم ترین دوره ها برای رشد و بالندگی نوزاد است. کمبود کلسیم در دوران شیردهی، سلامت جسمی و روحی نوزاد و مادر را به خطر می اندازد. در صورتی که میزان مواد مغذی دریافت شده توسط مادر شیرده کمتر از حد طبیعی در طول روز باشد، علائم سوء تغذیه و کمبود مواد غذایی بعد از مدت کوتاهی در مادر پدیدار می شود و سلامت جسمی او به خطر می افتد. بهترین راهکار برای درمان و پیشگیری از کمبود کلسیم در شیردهی مصرف قرص کلسیم یا مکمل های حاوی این ماده معدنی است. در ادامه در مورد علائم کمبود کلسیم در دوران شیردهی و نوزاد بیشتر سخن می گوییم.
فهرست مطالب
اهمیت و ضرورت کلسیم در دوران شیردهی
رژیم غذایی مادران شیرده باید سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و سایر مواد غذایی مورد نیاز مادر و نوزاد باشد. خانم هایی که دوره شیردهی را پشت سر می گذارند باید حتما به مقدار مواد معدنی و انواع مکمل های مورد نیاز خود در طول روز توجه کنند. کلسیم، نقش مهمی در افزایش مقاومت و استحکام استخوان ها و دندان های انسان دارد. هر چقدر که مقدار کلسیم دریافت شده توسط مادر در دوران شیردهی بیشتر باشد، مقاومت و تراکم استخوانی او بیشتر می شود.
کلسیم به عنوان فراوان ترین و مهم ترین عنصر معدنی بدن انسان محسوب می شود. بدن نوزاد برای رشد استخوان ها و افزایش مقاومت آن ها در برابر ضربه های احتمالی به مقدار زیادی کلسیم نیاز دارد. بنابراین ذخایر کلسیم بدن مادر شیرده باید به گونه ای باشد که بتواند به کلسیم مورد نیاز بدن نوزاد پاسخ دهد، در غیر این صورت نوزاد دچار نرمی استخوان می شود. کلسیم به عنوان یکی از اصلی ترین کوفاکتور های مسیر های انتقادی به حساب می آید، اگر میزان این نوع ماده معدنی در بدن مادر در دوران شیردهی کمتر از حد نرمال شود، مسیر های انعقادی در بدن مادر دچار اختلال می شود.
کلسیم در تنظیم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک نقش مهمی دارد و زمینه مناسبی را برای انقباض و استراحت عضله های بدن انسان فراهم می کند.
عوامل مختلفی در کمبود کلسیم در دوران شیردهی نقش دارند که در ادامه به برخی از این عوامل اشاره می کنیم:
دلایل کمبود کلسیم در دوران شیردهی
- کاهش ویتامین D
- اختلال در عملکرد غده پارا تیروئید و تیروئید
- کم کاری و پرکاری تیروئید
- عمل های لاغری و زیبایی مثل بای پس روده
- بیماری های غدد کلیوی
نشانه های کمبود کلسیم در دوران شیردهی
از جمله مهمترین نشانه های کمبود کلسیم در زنان شیرده می توان به بیماری های نرمی استخوان، کم شدن تراکم توده استخوان ها و پوکی آن ها اشاره کرد. ضعف، بی حالی و تشنج از مهم ترین علائم کمبود کلسیم در زنان شیرده است.
نارسایی قلبی و درد در ناحیه قفسه سینه در اثر کمبود کلسیم در دوران شیردهی ایجاد می شود. کلسیم با کنترل انقباض و انبساط عروق خونی و شریان قلب نقش، میزان جریان خون٫ در بطن ها و دهلیز ها را کنترل می کند. در صورتی که مقدار این عنصر معدنی در بدن کم شود، تنظیم فشار خون در قلب و عروق با مشکل مواجه می شود. تغییر صدا، بی حسی دست و پا، خستگی، اختلال افسردگی، استرس و اسپاسم های عضلانی از جمله دیگر علائم کمبود کلسیم در زنان شیردههستند. کلسیم در انقباض و انبساط عضلات در ناحیه مری نقش مهمی دارد. کمبود کلسیم در بدن باعث می شود که اسپاسم های پیوسته در ناحیه مری ایجاد شود و عمل بلع دچار اختلال شود.
چگونه می توان میزان کلسیم بدن را افزایش داد؟
خانم ها برای جلوگیری از کمبود کلسیم در دوران شیردهی باید روزانه بین ۱۰۰۰ تا ۱۳۰۰ میلی گرم کلسیم دریافت کنند. آن ها می توانند کلسیم مورد نیاز خود را از طریق مصرف لبنیات مثل شیر، ماست و دوغ یا از طریق مصرف مکمل های غذایی دریافت کنند. سبزیجاتی مثل کلم بروکلی، کاهو و اسفناج غنی از کلسیم هستند. منیزیم و ویتامین دی دو کافکتور مهم برای جذب و ترشح کلسیم در بدن هستند. لذا خانم ها می توانند با مصرف منیزیم و ویتامین D، مقدار ذخایر کلسیم بدن خود را افزایش دهند.
ویتامین دی یکی از مهم ترین فاکتور هایی است که زمینه مناسبی را برای بهبود جذب کلسیم در بدن فراهم می کند. ویتامین D یکی از مهم ترین ویتامین های بدن انسان است که عموما در معرض نور خورشید ترشح می شود. امروزه بیشتر مردم با کمبود ویتامین D دست و پنجه نرم می کنند. به همین دلیل برای دریافت ویتامین D مورد نیاز بدن خود از انواع مکمل های غذایی و قرص های ویتامین D با دوز های مختلف استفاده می کنند. ویتامین دی نقش مهمی در جذب کلسیم در استخوان ها دارد. در صورتی که مقدار این نوع ویتامین در بدن کم شود، شرایط مناسبی برای کمبود کلسیم در بدن مادران در دوران شیردهی فراهم می شود.
بهترین مکمل های کلسیم برای دوران شیردهی
بهترین قرص کلسیم در انواع مختلف کربنات و سیترات تولید می شوند. برخی از موثرترین مکمل های کلسیم عبارتند از:
قرص کلسیم سیترات یوروویتال
قرص کلسیم سیترات یوروویتال یکی از بهترین دارو های ترکیبی کلسیم برای جلوگیری از کمبود کلسیم در دوران شیردهی است که از کلسیم، منگنز، روی، ویتامین D و مس تشکیل می شود. این قرص نقش مهمی در حفظ تراکم بافت همبند و مکانیسم جذب کلسیم در خانم های شیرده دارد. عوارض گوارشی این نوع قرص در مقایسه با سایر مکمل های کلسیم کمتر است.
قرص کلسیم سیترات یوروویتال
هر یک عدد قرص کلسیم ۶۰۰ + ویتامین D یوروویتال از ۶۰۰ میلی‌گرم کلسیم، ۸۰ میکروگرم ویتامین K، ۱۵ میکروگرم ویتامین D و ۵ میلی‌گرم ویتامین E تشکیل می شود. ویتامین D موجود در این قرص، میزان اثر پذیری و جذب کلسیم را در بدن مادران شیرده افزایش می دهد. این نوع قرص نقش مهمی در استحکام دندان ها و رشد استخوان ها دارد.
قرص کلسیم منیزیم زینک و ویتامین D آلفا ویتامینز
مصرف انواع مکمل های کلسیم نقش مهمی در جلوگیری از کمبود کلسیم در دوران شیردهی دارد. قرص کلسیم آلفا ویتامینز از مقادیر مشخصی زینک، منیزیم، کلسیم و سایر ترکیبات شیمیایی مثل اسید استئاریک و میکروکریستالین سلولز تشکیل می دهد. این نوع قرص کلسیم، فاقد هر گونه شکر، نمک و مخمر است. به همین دلیل عوارض گوارشی کمتری را برای خانم ها در دوران شیردهی فراهم می کند. منیزیم موجود در این قرص، زمینه مناسبی را برای جذب ویتامین D و کلسیم در کلیه ها فراهم می کند و از پوکی استخوان جلوگیری می کند. زینک نیز با افزایش سرعت واکنش های آنزیمی، جذب کلسیم را آسان تر می کند. لذا خانم های شیرده می توانند برای افزایش ذخایر کلسیم بدن خود از این نوع قرص مطابق با دستور پزشک استفاده کنند.