آنچه در این مقاله می خوانید:
بسیاری از افراد و به‌خصوص خانم‌هایی که موهای رنگ‌شده دارند، از حالت‌دهنده‌های مو یا همان ننرم کننده ، برای آرایش و زیبایی موهاشون استفاده میکنن. بعضی از این نرم کننده‌های مو واقعاً کار راه اندازن و به‌خوبی موهای خشک و آسیب‌دیده رو حالت میدن! تابه‌حال به این موضوع فکر کرده بودید که نرم کننده‌ها حاوی چه ترکیباتی هستند؟ آیا استفاده از نرم کننده‌ها سلامت مو رو به خطر میندازه و یا بی تاثیره؟ در این مقاله به‌طور کامل به مقوله نرم کننده‌های مو پرداختیم که پیشنهاد می‌کنیم حتماً اون رو مطالعه کنید. با ما همراه باشید.
لایه خارجی مو که شما می‌بینید، کوتیکول نام دارد. سلامت و یکنواختی کوتیکول، تعیین‌کننده وضعیت ظاهری مو است. خصوصیات مو همانند نرمی، درخشش و قابلیت حالت گرفتن مو در درجه اول بستگی به وضعیت کوتیکول های سطح مو دارد. حالت‌دهنده‌های مو با سطح خارجی مو در ارتباط هستند. حال اگر سطح خارجی مو صدمه ببیند، چه می‌شود؟
درخشان بودن مو نتیجه انعکاس نور از تک‌تک موهاست. اگر سطح خارجی مو صدمه ببیند، انعکاس نور از مو کاهش می‌یابد و مو خاصیت درخشان بودن خود را از دست می‌دهد. اگر سطح خارجی مو صدمه ببیند، در طول مو بار الکتریکی منفی جمع می‌شود. به دلیل وجود بار الکتریکی موها یکدیگر را دفع می‌کنند و درنتیجه مو به‌سختی شانه می‌شود و حالت می‌گیرد. به نظر می‌رسد صافی و نرمی مو به قرار گرفتن منظم و یکنواخت کوتیکول ها در سطح مو بستگی دارد. کوتیکول سالم و طبیعی مثل سفال‌های شیروانی سقف، منظم قرار می‌گیرد. در صورت صدمه به کوتیکول، این نظم به هم می‌خورد و مو خشن، زبر و شکننده می‌شود و انتهای آن شکاف می‌خورد (اصطلاحاً موخوره پیدا می‌کند).
فهرست مطالب
چه کارهایی به مو آسیب می‌رساند؟
انجام برخی از کارها باعث آسیب رساندن به موهایتان می‌شود، ازجمله:
- زیاد شستن مو (البته اگر مو کوتاه و شامپو ملایم باشد، صدمه به حداقل می‌رسد)
- شانه زدن و برس کردن مکرر مو
- استفاده زیاد از خشک‌کننده‌های مو (سشوار)
- فر کردن مو
- رنگ کردن مو با رنگ‌های دائمی و بی‌رنگ کردن مو
- قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی به‌خصوص مثل اشعه خورشید، باد و آب استخر
تمام عوامل فوق با صدمه به کوتیکول مو باعث زبر و کدر شدن مو، سفت و شکننده شدن آن و اشکال در شانه زدن و حالت گرفتن آن می‌شود.
این عوامل فقط به قسمت بیرونی مو که در سطح پوست قرار گرفته است و کوتیکول آن صدمه می‌زنند. این بدان معنی است که این عوامل معمولاً روی سلول‌های فعال مو که در عمق فولیکول مو قرار گرفته‌اند، تأثیری ندارد و به همین دلیل معمولاً روی رشد مو نیز تأثیر نمی‌گذارد و به همین دلیل مو می‌تواند حتی در صورت آسیب دیدن از عوامل فوق با رشد طبیعی به حالت ظاهری طبیعی خود برگردد ولی درصورتی‌که هر یک از موارد بالا شدید و بیش‌ازحد باشد، به سلول‌های فعال نیز صدمه می‌زند و رشد مو را مختل می‌کند. مثلاً استفاده مکرر و طولانی از خشک‌کننده‌های مو (مثل سشوار) باعث گرمای موضعی در منطقه‌ای از پوست می‌شود که به سلول‌های زنده فولیکول مو صدمه می‌زند. عواملی که باعث کشیدگی مو می‌شوند یا مو را تحت فشار قرار می‌دهند نیز به سلول‌های عمیق‌تر فولیکول مو صدمه می‌زنند و رشد مو را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله ” قرص هیرویت چیست و چه خواصی دارد ” را نیز در وب سایت داروبوم بخوانید.
اصول عملکرد نرم کننده مو
نرم کننده‌ها برای جلوگیری از صدمه به لایه خارجی مو طراحی شده‌اند و سازوکار عمل همه آن‌ها یکسان است:
- ایجاد لایه محافظی که لایه خارجی مو را بپوشاند و به مو حالتی نرم و یکنواخت دهد.
- خنثی کردن بارهای الکتریکی سطح مو؛ با این کار مو حالت پریشان و ژولیده نخواهد داشت و در ضمن بسیار آسان‌تر شانه می‌شود و حالت می‌گیرد، ضخیم‌تر و محکم‌تر به نظر می‌رسد و گره نمی‌خورد.
توجه: مواد فعال موجود در نرم کننده فقط بر سطح مو تأثیر دارند، به بخش داخلی مو نمی‌رسند و تأثیری هم روی فولیکول مو ندارند. تأثیر نرم کننده‌ها موقتی است و اکثراً ظرف چند روز (برحسب شرایط محیطی) از بین می‌رود. اگر موها را بشوییم نرم کننده هم از روی مو شسته می‌شود. تأثیر نرم کننده‌ها فقط آرایشی است و هیچ خاصیت درمانی ندارند. این مواد نیز همانند شامپوها حاوی مواد دیگری به‌غیراز ماده فعال هستند در اینجا ماده فعال حالت‌دهنده مو است که شامل عطرها، نگه‌دارنده‌ها و مرطوب‌کننده برای موهای خشک می‌شوند.
بیشتر بخوانید: ۱۰ مدل از بهترین نرم کننده مو برای موهای خشک و وز
انواع نرم کننده
مواد مؤثره موجود در محصولات نرم کننده مو شامل سه گروه زیر می‌شود:
۱- سورفکتانت های کاتیونی
سطح موهای آسیب‌دیده عموماً دارای بار الکتریکی منفی است. ازآنجاکه سورفاکتانت های کاتیونی بار الکتریکی مثبت دارند، به بار منفی موها جذب می‌شوند و به سطح موی صدمه‌دیده می‌چسبند. بدین ترتیب، سطح خارجی مو با لایه یکنواختی پوشیده می‌شود و درعین‌حال بار الکتریکی آن نیز خنثی می‌شود. این سورفاکتانت ها حاوی زنجیرهای بلند چربی هستند که با چسبیدن به سطح مو، لایه‌ای چرب روی مو ایجاد می‌کنند و به مو حالت صاف و درخشان می‌دهند.
سورفاکتانتهای کاتیونی برای موهایی که در اثر رنگ کردن، بی‌رنگ کردن یا فر کردن صدمه دیده‌اند، بسیار مناسب هستند. هر چه مو بیشتر صدمه‌دیده باشد، بار منفی سطحی آن قوی‌تر است و درنتیجه سورفاکتانت محکم‌تر به سطح آن می‌چسبد. در مناطقی از مو که صدمه بیش‌تری دیده است، سورفاکتانت قوی‌تر به مو می‌چسبد و درنهایت ظاهری یکنواخت و صاف به مو می‌دهد.
۲- پلیمرهای کاتیونی
پلیمرها عموماً ترکیباتی شیمیایی هستند که از زنجیرهای بلندی از واحدهای یکسان تشکیل شده‌اند. پلیمرهای کاتیونی مورداستفاده در نرم کننده‌های مو حاوی موادی مانند سیلیکون‌های پلی آمیدها، پلی آمین‌ها و موادی با ساختمان سلولزی هستند. این مواد به شکل واحدهای دراز از زنجیرهای پلیمر به سطح مو می‌چسبند. این پلیمرها، با پر کردن قسمت‌های صدمه‌دیده مو، باعث انعکاس بهتر نور از سطح مو می‌شوند که این خود حالت نرم و یکنواختی در مو ایجاد می‌کند. این فرآورده‌ها همچنین حاوی بار الکتریکی مثبت هستند (حالت کاتیونی دارند). به همین دلیل، بار منفی سطح مو را نیز کاهش می‌دهند. شامپوهای حاوی پلیمرهای کاتیونی برای موهای معمولی مناسب‌اند. درماتولوژیست ها استفاده از این فرآورده‌ها را برای موهای ظریف و شکننده توصیه نمی‌کنند.
۳- نرم کننده‌های پروتئینی
پروتئین موجود در این مواد، یا از منابع حیوانی به دست می‌آید (پروتئین‌هایی مثل کراتین، کلاژن، کازئین و…) یا از منابع دیگر، مثل پروتئین موجود در ابریشم یا منابع گیاهی. پروتئین‌ها از زنجیرهای مولکولی بلند تشکیل شده‌اند که به اجزای خود شکسته می‌شوند (مانند مخلوطی از لیپیدها و اسیدهای آمینه) که وزن مولکولی کمتری دارند. به این شکل، اجزای کوچک‌تر مولکول که وزن مولکولی پایین‌تری دارند، خود را به مو می‌چسبانند و شکستگی‌ها و بخش‌های صدمه‌دیده مو را پر می‌کنند؛ بدین ترتیب، مو تقویت می‌شود و انتهای شکافته مو (موخوره) ترمیم می‌شود. باید توجه داشت که محور مو از بافت زنده تشکیل نشده است. به همین دلیل نمی‌تواند این مواد پروتئینی را برای همیشه متصل به خود حفظ کند. وقتی مو را می‌شوییم این مواد از سطح مو شسته می‌شوند.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله “ هیرویت بهتر است یا هیربرست ” را نیز در وب سایت داروبوم بخوانید.
روش استفاده از نرم کننده
نرم کننده برای استفاده بعد از شستشو با شامپو طراحی شده‌اند و فقط باید روی موی سر استفاده شوند نه پوست سر. معمولاً نرم کننده مو را باید برای ۲ یا ۳ دقیقه روی موی سر باقی گذاشت و سپس آبکشی کرد. برای کسانی که موهایشان آسیب شدیدی دیده است حالت‌دهنده‌های قوی وجود دارد که باید به مدت چند دقیقه (برحسب دستورالعمل تولیدکننده) روی مو باقی بماند. تکرار استفاده از حالت‌دهنده به میزان نیاز و تمایل مصرف‌کننده بستگی دارد.
برای انتخاب درست شامپوها،مطالعه مقاله “بهترین شامپو برای موهای من چیه؟” و “همه چیز درباره شامپو و اصول شستشوی مو” پیشنهاد می گردد.
سخن پایانی:
افرادی که موهای سالمی دارند دلیلی ندارد که حتماً از نرم کننده استفاده کنند؛ اما اگر موهایتان در اثر بی‌رنگ کردن، فر کردن یا قرار دادن در هوای خشک (مثل سشوار) صدمه‌دیده باشد، نرم کننده بسیار مفید است. یا اگر موها ژولیده‌اند، سخت شانه می‌خورند و کدر هستند باید از نرم کننده استفاده کرد؛ ولی درهرحال نباید بیش‌ازحد و مکرراً از آن‌ها استفاده کرد؛ زیرا باقی ماندن نرم کننده روی مو، حالت زنده و درخشش طبیعی مو را از بین می‌برد.