آنچه در این مقاله می خوانید:
کم خونی کودکان یک بیماری بسیار شایع است و با علائم مختلفی خود را نشان می‌دهد. مهمترین علائم این بیماری در کودکان به دلیل کاهش تولید گلبول های قرمز، رنگ پریدگی است. با اینحال علائم کم خونی کودکان در سنین مختلف، متفاوت است و برای تائید آن به آزمایشات پزشکی نیاز است. تشخیص زودهنگام این بیماری به درمان سریع کم خونی کودکان کمک کرده و از عوارض آن جلوگیری می‌کند. در ادامه مقاله به علائم کم خونی کودکان در سنین مختلف می‌پردازیم لطفا همراه ما باشید. برای خرید قطره آهن کودکان به داروخانه آنلاین داروبوم مراجعه فرمایید.
کم خونی به دلیل کاهش تعداد گلبول های قرمز در بدن ایجاد می‌شود. شایع ترین علت کم خونی، نداشتن آهن کافی برای ساخت گلبول های قرمز خون است. مطالعات نشان می‌دهد که حدود ۱۴٪ از نوزادان و کودکان نوپا دچار کمبود آهن هستند و علائم کم خونی را نشان می‌دهند. بدن برای تولید گلبول های قرمز به سه عنصر ضروری آهن، ویتامین B12 و اسید فولیک نیاز دارد.
عدم تامین هر یک از این موارد باعث ایجاد کم خونی می‌شود. کم خونی در سنین مختلف علائم مختلفی دارد و بر این اساس قابل تشخیص است. در موارد خفیف می‌توان کم خونی را در خانه درمان کرد اما در موارد شدید نیاز به مداخلات پزشکی خواهد داشت.
فهرست مطالب
دلایل ابتلای کودکان به کم خونی
کودکان به دو علت شایع به کمخونی دچار می شوند یا ارثی یا اکتسابی. کمخونی ارثی از بدو تولد همراه کودک است. کمخونی اکتسابی به دنبال شرایطی که در طول زندگی بروز می یابد به طور مثال در اثر بیماری خاص یا تغذیه نامطلوب. بیشترین مواردی که موجب ابتلای کودکان به کم خونی می شود عبارتند از:
- تولد کودک به شکل نارس یا وزن کم
- خونریزی شدید کودک
- عدم توانایی بدن در تولید هموگلوبین
- تجزیه هموگلوبین در بدن پیش از زمان طبیعی
- عدم مصرف غذاهای خونساز
انواع کم خونی در کودکان و نوزادان
انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد که می‌تواند کودکان و نوزادان را تحت تاثیر قرار دهد. شایع ترین انواع کم خونی شامل موارد زیر است:
۱- کم خونی فقر آهن
کم خونی فقر آهن رایج ترین نوع کم خونی است و زمانی اتفاق می‌افتد که بدن نوزاد یا کودک فاقد آهن کافی برای تولید هموگلوبین باشد. کم خونی فقر آهن می‌تواند ناشی از کمبودهای رژیم غذایی یا از دست دادن مزمن خون (مثلاً ناشی از مشکلات گوارشی) باشد.
۲- کم خونی ناشی از کمبود ویتامین
کمبود برخی ویتامین ها از جمله ویتامین B12 و همینطور اسید فولیک (فولات)، می‌تواند منجر به کم خونی شود. این ویتامین ها برای تولید گلبول های قرمز خون ضروری هستند.
۳- کم خونی همولیتیک
کم خونی های همولیتیک زمانی به وجود می‌آیند که بدن سلول های قرمز خون را سریع تر از تولید آنها از بین می‌برد. کم خونی همولیتیک ممکن است به واسطه بیماری های ارثی مانند کم خونی داسی شکل، تالاسمی یا مشکلات خود ایمنی به وجود بیاید.
۴- کم خونی آپلاستیک
کم خونی آپلاستیک یک نوع کم خونی شدید است که در آن مغز استخوان گلبول های قرمز رنگ، گلبول‌های سفید و پلاکت ها را تولید نمی‌کند.
۵- کم خونی هموراژیک
این نوع کم خونی به دلیل از دست دادن حاد یا مداوم خون به دلیل شرایطی مانند خونریزی گوارشی، تروما، یا خونریزی شدید قاعدگی در زنان رخ می‌دهد.
۶- هموگلوبینوپاتی ها
شرایطی مانند کم خونی سلول داسی شکل یا تالاسمی، اختلالات ژنتیکی هستند که بر تولید هموگلوبین تأثیر می‌گذارند و منجر به کم خونی می‌شوند.
علائم کم خونی در کودکان و نوزادان
کم خونی در کودکان و نوزادان علائم متعددی دارد که در ادامه ذکر شده است. با آگاهی از علائم کم خونی می‌توان سریع تر اقدام به درمان کرد.
- خستگی
- پوست رنگ پریده
- تحریک پذیری
- عدم تمایل به غذا
- تنگی نفس
- سرگیجه یا سبکی سر
- دست ها و پاهای سرد
- سردرد
عوارض کم خونی در کودکان و نوزادان
کم خونی به ویژه کم خونی ناشی از فقر آهن می‌تواند در نوزادان و کودکان در تمام سنین ایجاد شود. اگر کم خونی درمان نشود یا مزمن شود، می‌تواند باعث تاخیر در رشد، مشکلات شناختی و مشکلات تناسب اندام شود. تعیین پیش آگهی و درمان برای جلوگیری از اثرات طولانی مدت کم خونی ضروری است.
علت کم خونی در کودکان و نوزادان
کم خونی در کودکان می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. در موارد خفیف درمان خانگی کم خونی در کودکان به راحتی امکان پذیر است.
کمبود آهن: کم خونی فقر آهن شایع ترین دلیل کم خونی در سراسر جهان است. مصرف ناکافی آهن غذایی یا جذب بد آهن می‌تواند منجر به کم خونی فقر آهن شود.
کمبودهای رژیم غذایی: کم خونی می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین های ضروری برای تولید سلول های خونی قرمز، از جمله ویتامین B12 (کوبالامین) یا اسید فولیک (فولات) باشد.
بیماری های مزمن: موقعیت هایی مانند عفونت های مزمن، مشکلات خودایمنی و بیماری های التهابی می‌توانند با ظرفیت بدن برای استفاده یا جذب آهن مداخله کنند و منجر به کم خونی شوند.
بیماری های کلیوی: مشکلات کلیوی با تاثیر بر تولید اریتروپویتین، هورمونی که برای تولید سلول های خونی قرمز مهم است، می‌تواند منجر به کم خونی شود.
بیماری‌های گوارشی پایدار: شرایطی مانند سلیاک، بیماری کرون یا گاستریت مداوم می‌توانند با اختلال در جذب مواد مغذی مانند آهن و B12 به کم خونی منجر شوند.
بیماری های ژنتیکی: بیماری های ژنتیکی که منجر به کاهش یا نقص تولید هموگلوبین می‌شوند از دیگر علل کم خونی در کودکان هستند.
میزان آهن مورد نیاز در کودکان و نوزادان چقدر است؟
میزان آهن مورد نیاز در کودکان و نوزادان بسته به سن متفاوت است. در شرایط خاص ممکن است این مقادیر توسط پزشک برای درمان کمبودهای احتمالی تغییر کند. مقادیر آهن مورد نیاز در کودکان و نوزادان به شرح زیر است.
- از تولد تا ۶ ماهگی: ۰٫۲۷ میلی گرم
- ۷ تا ۱۲ ماهگی: ۱۱ میلی گرم
- ۱ تا ۳ سال: ۷ میلی گرم
- ۴ تا ۸ سال: ۱۰ میلی گرم
- ۹ تا ۱۳ سال: ۸ میلی گرم
درمان کم خونی در کودکان
اگر کم خونی به دلیل کمبود آهن باشد، افزایش مصرف غذاهای غنی از آهن مانند گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، لوبیا، عدس، غلات غنی شده و سبزیجات برگ سبز می‌تواند به درمان آن کمک کند. کم خونی به دلیل کمبود ویتامین ها ممکن است نیاز به مکمل یا تغییر رژیم غذایی داشته باشد.
اگر کم خونی فقر آهن شدید باشد یا تغییرات رژیم غذایی کافی نباشد استفاده از مکمل های غذایی آهن می‌تواند کمک کننده باشد.
کم خونی به دلیل بیماری های مداوم، مشکلات گوارشی، یا موقعیت های مختلف پزشکی اغلب نیاز به درمان وضعیت زمینه ای برای رفع کم خونی دارد.
در موارد شدید کم خونی، به ویژه هنگامیکه کاهش سریع سطح هموگلوبین وجود دارد، تزریق خون ممکن است برای تامین فوری سلول های خونی ضروری باشد.
برای اختلالات ژنتیکی، پیوند مغز استخوان ممکن است در نظر گرفته شود تا مغز استخوان ناکارآمد با مغز استخوان سالم جایگزین شود.
در بیشتر موارد سبک زندگی سالم با سرگرمی های بدنی متعادل و طبیعی می‌تواند به درمان کم خونی در کودکان کمک کند.
پیشگیری از کمخونی در کودکان
استفاده از مکمل های آهن مخصوصاً اگر کودک در خطر کم خونی فقر آهن باشند برای پیشگیری بسیار مفید است. غذاهای غنی از ویتامین C (شامل مرکبات، توت فرنگی و فلفل دلمه ای) می‌تواند جذب آهن را در بدن افزایش دهد.
مطمئن شوید که کودک شما در طول شبانه روز به اندازه کافی آب میل می کند، زیرا کم آبی می‌تواند بر ویسکوزیته خون تأثیر بگذارد و در برخی موارد منجر به کم خونی شود. اگر کودک نوپای شما مهد کودک می رود یا پرستار خانگی دارد مطمئن شوید که مربی یا پرستار دستورالعمل های شما را برای تغذیه و نکات رژیم غذایی کودک رعایت می‌کند.
سخن پایانی
کمبود گلبول های قرمز یا هموگلوبین مهم ترین عامل ایجاد کم خونی در کودکان است، وضعیتی که می‌تواند مشکلات سلامتی متعددی را به وجود بیاورد. برای اینکه کودکان دچار کمخونی نشود یا سریع تر بهبود یابد به مواردی که در ادامه می گوییم دقت کنید: به کودکتان غذاهای غنی از آهن بدهید. کودکان بین سنین ۱ تا ۵ سال بیش از ۷۱۰ میلی لیتر در روز شیر ننوشند. مرکبات و غذاهای حاوی ویتامین سی جذب آهن در بدن را افزایش می دهند. در آخر اینکه حتما برای تشخیص و درمان هر چه سریع تر با پزشک و داروساز مشورت کنید. سوالات شما را درباره کمخونی کودکان و مصرف قطره و شربت آهن در کودکان حتما پاسخ خواهم داد.
منبع: healthline.com