آنچه در این مقاله می خوانید:
آکنه بیماری التهابی فولیکول‌های مو و غدد سباسه مرتبط با آن است و در اصل با تغییرات هورمونی حین بلوغ ارتباط دارد. در بیشتر موارد، آکنه در سنین ۱۲ تا ۱۴ سالگی بروز می‌کند و ازآنجاکه بلوغ جنسی در دختران زودتر از پسران اتفاق می‌افتد، آکنه هم در دختران زودتر از پسران دیده می‌شود. بعد از چند سال آکنه ممکن است شدت یابد (در سنین ۱۵ تا ۱۹ سالگی)، بعدازآن ضایعات به‌تدریج بهبود می‌یابند و ناپدید می‌شوند (در اواسط دهه ۲۰ زندگی). در تعداد کمی از بیماران حتی تا ۴۰ سالگی نیز، آکنه ادامه می‌یابد. باید توجه داشت که آکنه ممکن است بیش از ۱۰ سال فرد را درگیر کند و در این مدت گاه‌به‌گاه نیاز به درمان داشته باشد. در این مقاله همه آنچه که لازم است در مورد علل و راههای درمان آکنه یا جوش غرور جوانی بدانید، خواهید آموخت. پس با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
انواع ضایعات آکنه‌ای
آکنه با ظهور ضایعات زیر خود را نشان می‌دهد:
- کومدون باز ( جوش‌های سرسیاه )
- کومدون بسته ( جوش‌های سرسفید )
ضایعات اصلی آکنه همین کومدون ها هستند. ضایعات دیگری که در آکنه دیده می‌شوند، درجات مختلف التهاب پوستی هستند که شامل موارد زیر است:
پاپول
پاپول ها ضایعات اولیه التهابی هستند. پاپول ضایعه‌ای است که معمولاً کمتر از نیم سانتیمتر قطر دارد، نسبت به سطح پوست بر آمده است و به دلیل روند التهابی در آکنه به رنگ قرمز یا صورتی دیده می‌شود.
پوستول
اگر فضای فولیکول پر از چرک شود، پوستول به وجود می‌آید. پوستول ها فضاهای کوچک پر از چرک هستند. رنگ آن‌ها از سفید، زرد تا نارنجی و سبز متغیر است. چرک داخل پوستول را می‌توان با سوزن زدن، تخلیه کرد.
ندول
وقتی مقدار زیادی سبوم و باقیمانده‌های کراتین داخل فولیکول تجمع می‌یابد، فولیکول بزرگ و عمیق‌تر می‌شود و ایجاد ندول می‌کند. ندول تورمی التهابی است که نسبت به پاپول عمق بیشتری در پوست دارد. تشخیص ندول از پاپول از طریق لمس با انگشت انجام‌پذیر است.
کیست
وقتی فولیکول مو با مایع و چرک پر می‌شود، کیست به وجود می‌آید. کیست فضای پر از مایعی درون پوست است. اگر با دقت کیست را لمس کنیم، وجود مایع را در آن حس می‌کنیم.
علت ایجاد آکنه یا جوش
برای درک بهتر چگونگی ایجاد ضایعات آکنه‌ای، باید با ساختمان میکروسکوپی پوست، فولیکول مو و غدد سباسه آشنا شویم. فولیکول مو ساختمان لوله‌ای طویلی است که مو از آن به بیرون می‌روید. هر فولیکول مو یک یا چند غده سباسه دارد که به آن متصل هستند. غده سباسه سبوم ترشح می‌کند، ماده چربی که روی مو و پوست را می‌پوشاند.
سبوم مستقیماً به سطح پوست ترشح نمی‌شود، بلکه به داخل فولیکول مو می‌ریزد و از آنجا به سطح پوست می‌رسد. درازی و قطر مو ارتباطی به اندازه غدد سباسه آن ندارد. مثلاً غدد سباسه صورت در زنان و غدد سباسه منطقه بینی نسبتاً بزرگ هستند؛ درحالی‌که موهای این مناطق به‌زحمت دیده می‌شوند. وقتی مو کوچک و مجرای غده باز است، دهانه غده به‌صورت سوراخ کوچکی روی سطح پوست دیده می‌شود. غدد سباسه در پوست تمام بدن پراکنده‌اند و فقط در کف دست و پا وجود ندارند. روی صورت، بالای سینه و پشت عمیق‌تر و تعدادشان هم بیشتر است. آکنه هم در این مناطق بیشتر دیده می‌شود.
دو دلیل برای ایجاد ضایعات اولیه آکنه (کومدون های باز و بسته) وجود دارد:
- افزایش تعداد سلول‌های موجود در فولیکول‌های مو که باعث افزایش ماده شاخی (کراتین) در فولیکول مو می‌شود.
- افزایش تولید سبوم تولیدشده در غدد سباسه
در حالت طبیعی، سلول‌های فولیکول مو مثل دیگر سلول‌های سطح پوست به‌طور دائم در حال تکثیرند. به همین شکل غدد سباسه نیز دائماً در حال ترشح سبوم هستند. در شرایط نرمال سلول‌هایی که به داخل فولیکول مو می‌ریزند، با جریان دائم سبوم به بیرون از فولیکول منتقل می‌شوند ولی در آکنه تکثیر سلول‌ها در فولیکول مو بیش از حد است و داخل فولیکول مو مواد چربی و کراتین جمع می‌شوند که از تجمع سبوم و سلول‌های مرده ایجاد شده‌اند؛ بنابراین، خروج سبوم از غده با مشکل مواجه می‌شود. به‌تدریج مواد چربی و سلول‌های مرده مجرای خروجی غده سباسه را می‌بندند. در مرحله بعد، مجرای خروجی گشاد می‌شود و غده سباسه بزرگ‌تر و عریض‌تر می‌شود که این امر به دلیل تجمع مواد در داخل آن است.
درنتیجه این فرایند، ضایعات اصلی آکنه پدیدار می‌شوند (توجه داشته باشید که در این مرحله هنوز ضایعات ملتهب نشده‌اند).
شما می‌توانید انواع مکمل‌های تغذیه‌ای و لوازم آرایشی بهداشتی را از داروبوم که یک “داروخانه آنلاین” اسن تهیه بفرمایید.
آکنه و رژیم غذایی
در بیشتر موارد رژیم غذایی تأثیری روی آکنه ندارد ولی چند توصیه غذایی در این ارتباط وجود دارد:
حساسیت به مواد خاص
اگرچه در بیشتر افراد، ارتباطی بین رژیم غذایی و آکنه وجود ندارد، در موارد استثنائی بعضی غذاها چند روز بعد از مصرف، باعث ظهور آکنه می‌شوند. اگر ارتباط مشخصی بین مصرف غذا و بروز آکنه وجود داشته باشد، بیمار باید از مصرف آن غذا پرهیز کند.
لبنیات و آکنه
در مواردی که برای درمان آکنه از آنتی بیوتیک های گروه تتراسایکلین استفاده می‌شود، طی دوره درمان، بیمار نباید لبنیات مصرف کند. در صورت مصرف لبنیات، بیمار باید حداقل دو ساعت بعد دارو را مصرف کند. برای بیمارانی که تتراسایکلین مصرف نمی‌کنند، منعی برای مصرف لبنیات وجود ندارد.
درمان‌های طبی فرعی در مورد رژیم غذایی
در نوشته‌های پزشکی معتبر، هیچ مدرکی دال بر اینکه درمان‌های طبی فرعی تأثیری روی آکنه داشته باشند، وجود ندارد. بااین‌حال، بیشتر این روش‌ها بی‌ضررند. به همین دلیل اگر بیماری به درمان‌های فرعی علاقه دارد (چه این روش‌ها در مورد رژیم غذایی باشند و چه نباشند) می‌توان این روش‌ها را امتحان کرد، مشروط بر اینکه احتمال ضرری برای سلامتی بیمار وجود نداشته باشد. به‌هرحال، این روش‌ها را باید در کنار روش‌های طبی متعارف به کار گرفت. با توجه به گستره وسیع درمان‌های موجود، امروزه بسیار به‌ندرت اتفاق می‌افتد که بیمار با روش‌های معمول طبی نتیجه نگیرد.
پاک کردن پوست
آکنه در سطح پوست ایجاد نمی‌شود، بلکه از لایه‌های عمیق‌تر، داخل فولیکول‌ها و غدد سباسه سرچشمه می‌گیرد؛ بنابراین، صرف تمیز کردن و شستن پوست، مشکل را حل نمی‌کند؛ زیرا عامل آکنه بیشتر هورمونی است. افرادی که پوست خود را تمیز می‌کنند هنوز ممکن است دچار آکنه شوند و برعکس کسانی که پوست خود را تمیز نمی‌کنند ممکن است هرگز دچار آکنه نشوند. بااین‌حال، تمیز کردن پوست و شستن سبوم، عرق، آلودگی‌ها و سلول‌های مرده از سطح پوست تأثیر مثبتی دارد. برداشتن لایه چربی و آلودگی‌ها از روی سطح پوست تا حدی از مسدود شدن منافذ پوستی جلوگیری می‌کند و باعث تخلیه بهتر محتویات داخل فولیکول مو می‌شود (به همین شکل، استفاده از مواد چرب در پوست چرب که خود مستعد آکنه است، منافذ پوست را می‌بندد و آکنه را بدتر می‌کند). به غیر از این، اگرچه تمیز کردن پوست باعث تمیز شدن لایه‌های عمقی پوست نمی‌شود، با پاک کردن باکتری‌ها از سطح پوست، مانع از رسیدن باکتری‌ها به فولیکول‌ها و غدد سباسه می‌شود. تمیز کردن سطح پوست باعث از بین رفتن کومدون ها نمی‌شود ولی از گسترش عفونت و ایجاد ضایعات جدید جلوگیری می‌کند. به همین دلیل، به فرد مبتلا به آکنه توصیه می‌شود روزی دو یا سه بار به آرامی صورت خود را بشوید تا آلودگی‌های اضافی پوست و مواد چرب، باکتری‌ها و سلول‌های مرده را از سطح پوست پاک کند. تمیز کردن پوست باید به آرامی صورت گیرد و ساییدن و مالیدن شدید پوست هیچ فایده‌ای ندارد، بلکه حتی باعث گسترش التهاب به مناطق دیگر می‌شود. باید از صابون‌های نسبتاً ملایم استفاده کرد؛ زیرا بیشتر داروهای آکنه خود حاوی موادی هستند که پوست را خشک می‌کند. اگر با استفاده از صابون به‌خصوصی پوست قرمز، آزرده و پوسته‌پوسته شد باید نوع صابون را عوض کرد و از صابون ملایم‌تر استفاده کرد.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله ” ویژگی های یک رژیم غذایی مناسب برای پوست ” را نیز در وب سایت داروبوم بخوانید.
تأثیر آفتاب بر آکنه
بیشتر مبتلایان به آکنه وقتی در برابر آفتاب قرار می‌گیرند، وضعیت آن‌ها بهتر می‌شود؛ تقریباً در یک‌پنجم موارد، آفتاب تأثیری ندارد و در تعداد کمی هم آفتاب وضعیت آکنه را بدتر می‌کند. دلیل بهبود آکنه در اثر آفتاب، اثر ضد التهابی اشعه ماوراء بنفش است. به‌علاوه برنزه شدن تا حدی ضایعات آکنه را پنهان می‌کند. البته قرار گرفتن بیش از حد در آفتاب باعث تولید بیش از حد کراتین و سبوم هم در سطح پوست و هم در منافذ پوستی می‌شود که خود می‌تواند آکنه را بدتر کند. به همین دلیل، عده‌ای از متخصصین پوست توصیه می‌کنند که بعد از قرار گرفتن در آفتاب ملایم، پوست به آرامی تمیز شود.
درمجموع، قرار گرفتن در برابر آفتاب باید تدریجی و متعادل باشد و اگر فرد متوجه بدتر شدن آکنه در اثر آفتاب شد، باید از آفتاب پرهیز کند. پاک کردن پوست بعد از قرار گرفتن در برابر آفتاب نیز توصیه می‌شود. بهتر است از ضد آفتاب غیر چرب مناسب برای پوست بیمار استفاده شود. به یاد داشته باشید که استفاده از مرطوب‌کننده های چرب ممکن است وضع آکنه را بدتر کند.
توجه: مطالب بالا در مورد آکنه‌ای که هنوز به مرحله التهابی نرسیده، صحیح است. در صورت وجود ضایعات فعال التهابی بهتر است از قرار گرفتن در برابر آفتاب پرهیز کرد؛ زیرا گاهی ضایعات با تشکیل اسکار بهبود می‌یابند و قرار گرفتن در برابر آفتاب رنگ اسکار نهایی را تیره‌تر می‌کند و باعث مشخص‌تر شدن اسکار آکنه می‌شود.
تأثیر آرایش بر ایجاد آکنه
دو نوع آرایش ممکن است آکنه ایجاد کند:
فرآورده‌های ایجادکننده کومدون (کومدوژن)
در این موارد، آکنه بعد از چندین ماه استفاده از فرآورده ظاهر می‌شود. هم جوش‌های سرسیاه و هم جوش‌های سرسفید ممکن است پدیدار شوند.
فرآورده‌های ایجادکننده آکنه
در این موارد، آکنه به شکل پوستول خود را نشان می‌دهد و یک تا دو هفته بعد از استفاده از فرآورده، به وجود می‌آید.
معمولاً فرآورده‌های آرایشی که خیلی چرب باشند، منافذ پوست را مسدود و در تخلیه طبیعی سبوم اختلال ایجاد می‌کنند و بنابراین قابلیت ایجاد آکنه یا کومدون را دارند. در صنایع آرایشی تأکید بر اجزایی است که آکنه را کاهش دهند. بسیاری از فرآورده‌های آرایشی برچسبی دارند که نشان می‌دهد فرآورده ایجاد آکنه یا کومدون نمی‌کند. مواد آرایشی که برای زنان مبتلا به آکنه ساخته می‌شود، درواقع فرآورده‌های مخصوص پوست چرب است. این فرآورده‌ها قاعدتاً آب بیشتر و روغن کمتری دارند و ممکن است حاوی مواد جاذب روغن نیز باشند. به همین شکل، کرم‌های مخصوص درمان آکنه وجود دارند که حاوی مواد رنگی هم هستند و می‌توان هم‌زمان با آرایش، از آن‌ها استفاده کرد و فرد می‌تواند رنگ کرم را بر اساس رنگ پوست خود انتخاب کند.
درمان موضعی آکنه
وظیفه متخصص پوست،مو و زیبایی در درمان موضعی آکنه این است:
- تمیز کردن پوست
- تخلیه کومدون ها
- راهنمایی فرد برای تمیز کردن و درمان پوست
واضح است که این درمان باید به همراه درمان طبی پزشکی صورت گیرد.
توجه: باز کردن و تخلیه کومدون ها که متخصص زیبایی انجام می‌دهد، هیچ تأثیری روی مدت‌زمان و سیر بیماری ندارد، این درمان فقط از ملتهب و عفونی شدن کومدون ها جلوگیری می‌کند ولی کومدون های جدید، دائماً تولید می‌شوند. بااین‌حال، درمان مناسب متخصص زیبایی باعث بهبود سریع وضعیت فرد ازنظر زیبایی می‌شود که ازنظر روانی تأثیر خوبی دارد.
مراحل تخلیه جوش ها
نرم کردن کومدون ها
بهتر است قبل از تخلیه کومدون ها آن‌ها را نرم کرد. این کار را می‌توان با کرم‌های حاوی رتینوئیک اسید به بهترین شکل انجام داد. کرم به مدت یک ماه هر روز روی منطقه درگیر مالیده می‌شود و بعدازآن، درمان متخصص زیبایی آغاز می‌شود. این درمان اولیه (نرم کردن کومدون ها) را فقط متخصص پوست باید تجویز کند. روش‌های دیگر نرم کردن پوست شامل بخور آب، استفاده از کمپرس گرم و مرطوب، ۱۵ دقیقه قبل از درمان و یا استفاده از فرآورده‌های حاوی اسید سالیسیلیک یا سولفور اسید سالیسیلیک قبل از درمان است.
تمیز و ضد عفونی کردن پوست
برای تمیز کردن پوست (مرحله دوم) می‌توان از الکل ۷۰ درصد یا هر محلول ضد عفونی کننده دیگر استفاده کرد.
فشار دادن و تخلیه محتویات کومدون
برای خالی کردن کومدون از دو روش می‌توان استفاده کرد:
- فشار دادن کومدون با نوک انگشتان
- استفاده از وسیله‌ای برای تخلیه کومدون
هر دو روش، قابل قبول‌اند و هر یک طرفداران خود را دارند.
اگر تخلیه کومدون با انگشتان به‌درستی انجام نگیرد، ممکن است محتویات کومدون در بافت اطراف پخش و درنتیجه، باعث ایجاد التهاب در محل و تشکیل اسکار شود. امروزه با توجه به خطر انتقال ایدز و افزایش شیوع هپاتیت B در اثر تماس با خون یا ترشحات فرد مبتلا به این بیماری‌ها، متخصص زیبایی باید حتماً برای تخلیه کومدون با انگشت، ممکن است خونریزی اتفاق بیفتد. از سوی دیگر، استفاده از دستکش حس ظریف لامسه انگشتان را مختل می‌کند و این خود باعث می‌شود که روند تخلیه آکنه با انگشت به‌خوبی صورت نگیرد.
از طرف دیگر، بسیاری از متخصصین زیبایی روش قدیمی فشار دادن کومدون با انگشت را ترجیح می‌دهند. این عده عقیده دارند که فشار عمودی شدیدی که ابزار تخلیه بر کومدون و به سمت لایه‌های عمیق‌تر پوست وارد می‌کند ممکن است باعث پاره شدن فولیکول و انتقال محتویات آن به لایه‌های عمیق‌تر پوست، شود؛ درحالی‌که با انگشتان ماهر متخصص باتجربه چنین اتفاقی نمی‌افتد. عده‌ای از طرفداران این روش توصیه می‌کنند که قبل از شروع کار انگشتان را با لایه نازکی از پنبه و گاز الکل زده بپوشانید.
توجه: تمام این مراحل باید در شرایط خوب، زیر نور مناسب و با استفاده از ذره‌بین انجام شود.
طرز کار:
در مورد کومدون های باز (جوش‌های سرسیاه) تخلیه با فشار ملایم و مداوم عمودی در اطراف ضایعه انجام می‌شود، به‌طوری‌که محتویات کومدون به سمت بالا و سطح پوست تخلیه شود. اگر در فشار اولیه تخلیه انجام نشد، دوباره همین کار را با کمی تغییر محل دست انجام می‌دهیم. اگر مواد چربی شروع به تخلیه کردند، باید چند بار نقاط مختلف را (با استفاده از دو انگشت مقابل هم) فشار داد تا حدی که تمام محتویات تخلیه شود یا خونریزی خفیفی اتفاق بیفتد. مواد تخلیه‌شده را با پنبه (نه گاز و نه دستمال‌کاغذی که هر دو زبرتر از پنبه هستند) از روی پوست پاک کنید و محل را مجدداً با ماده ضدعفونی‌کننده شستشو دهید.
در مورد کومدون های بسته (جوش‌های سرسفید) اگر کومدون به‌راحتی باز نشد، مرکز آن را با یک سوزن استریل سوراخ می‌کنیم. بعد از باز کردن کومدون، محتویات آن را به روش گفته شده در بالا تخلیه می‌کنیم.
محتویات پوستول های کوچک (تا قطر ۳ میلی‌متر) را می‌توان با استفاده از سوزن زدن به مرکز آن به روش بالا تخلیه کرد. برای پوستول های بزرگ‌تر باید بیمار را به پزشک معرفی کرد. اگر بیش از ۵-۴ پوستول وجود داشته باشد، باز هم باید بیمار را به پزشک معرفی کرد.
ندول ها و کیست‌ها را نباید سوزن زد یا فشار داد و فقط باید متخصص پوست آن‌ها را معالجه کنید.
در مورد پاپول های قرمز و ملتهب باید از هر نوع دست‌کاری ضایعات ملتهب پرهیز کرد. این ضایعات را نباید دست زد، فشار داد و یا سوزن زد. اگر به این ضایعات سوزن بزنیم، فقط خونریزی بدون تخلیه محتویات فولیکول ایجاد خواهد شد. دست‌کاری پاپول های ملتهب فقط باعث صدمه غیرضروری بافت می‌شود که بعداً ممکن است ایجاد اسکار بکند. از این نوع ضایعات، هیچ ماده چرب یا چرکی تخلیه نمی‌شود.
تمیز کردن مجدد
برای تمیز کردن مجدد بعد از درمان، بهتر است محل ضایعات را با الکل یا ضد عفونی کننده دیگری ضد عفونی کرد.
درمان ریشه ای آکنه
در این بخش، خلاصه‌ای از درمان‌های متخصصین پوست برای آکنه ارائه می‌شود. معمولاً درماتولوژیست ها دو نوع درمان انجام می‌دهند:
استفاده از فرآورده‌هایی با مصرف خارجی برای درمان آکنه
برای استفاده روی پوست در محل گرفتار با آکنه ساخته شده‌اند و معمولاً به شکل کرم یا مایع (امولسیون، سوسپانسیون، محلول آبی یا الکلی) هستند. این فرآورده‌ها معمولاً تا حدی موجب خشکی و پوسته‌پوسته شدن پوست می‌شوند. این پدیده به‌خصوص در مورد فرآورده‌هایی دیده می‌شود که باعث کاهش ترشح سبوم در پوست می‌شوند. وقتی فرآورده‌هایی برای اولین بار مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید مراقب بود و فرآورده را در ناحیه کوچکی از پوست که در معرض دید هم نباشد (مثل زیر بغل) استفاده کرد و اگر آزار و التهاب پوستی مشاهده نشد، در سطح وسیع‌تر به کار گرفت. می‌توان تلفیقی از فرآورده‌های مختلف را مورد استفاده قرار داد. مثلاً یک محصول را صبح‌ها و یکی را شب‌ها استفاده کرد.
استفاده از فرآورده‌های حاوی اسید سالیسیلیک، گوگرد یا رزورسینول برای درمان آکنه
این‌ها فرآورده‌های سنتی هستند که امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ زیرا فرآورده‌های امروزی بسیار مؤثرترند. این فرآورده‌ها کراتین پوست را حل می‌کنند و حل کردن کراتین پوست به دلیل حل کردن موادی که مجرای غدد سباسه را مسدود کرده‌اند، باعث باز شدن این مجاری می‌شود. البته، اثر حل‌کنندگی کراتین در اسید سالیسیلیک، گوگرد و رزروسیتول ضعیف است. این فرآورده‌ها خاصیت خشک‌کنندگی دارند و ممکن است موجب آزار پوستی شوند. خصوصیات ضد عفونی کننده خفیف نیز دارند.
آلفا هیدروکسی اسیدها برای درمان آکنه
دلیل استفاده از این مواد در درمان آکنه این است که این مواد اتصال بین سلول‌های مرده و یا در حال مرگ را با لایه خارجی پوست ضعیف می‌کنند و بدین ترتیب از مسدود شدن مجرای غدد با سلول‌های مرده جلوگیری می‌کنند. در مطالعات گوناگون تأثیر مثبت استفاده از آلفا هیدروکسی اسید در آکنه خفیف و متوسط مشخص شده است که ضایعات آکنه‌ای را کاهش می‌دهند. این فرآورده‌ها را در غلظت‌های پایین و به‌صورت یک یا دو بار در روز استفاده می‌کنند.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله ” آلفاهیدروکسی اسیدها یا اسیدهای میوه را بیشتر بشناسید ” را نیز در وب سایت داروبوم بخوانید.
بنزوئیل پراکسید برای درمان آکنه
ماده ضد باکتری که از طریق اکسید کردن پروتئین‌های باکتری عمل می‌کند و وقتی روی پوست استفاده می‌شود، به داخل فولیکول‌های مو نفوذ می‌کند و تعداد باکتری‌های ایجادکننده آکنه را در فولیکول‌های مو کاهش می‌دهد، به‌علاوه اثر کرانولیتیک (حل‌کننده کراتین) نیز دارد. این ماده به شکل‌های کرم، ژل، لوسیون، ماسک صورت و در بعضی صابون‌های مخصوص آکنه در دسترس است. بنزوئیل پراکسید در غلظت‌های ۲٫۵، ۵ و ۱۰ درصد استفاده می‌شود. فرآورده‌های حاوی بنزوئیل پراکسید ممکن است باعث خشکی و آزار پوستی شوند؛ بنابراین، بهتر است درمان با غلظت پایین آغاز شود و بعد در صورتی که واکنشی مشاهده نشد، به‌تدریج افزایش یابد.
آنتی بیوتیک های موضعی برای درمان آکنه
این فرآورده‌ها حاوی یکی از آنتی بیوتیک های اریترومایسین، کلیندامایسین یا تتراسایکلین هستند، مستقیماً روی باکتری‌های فولیکول‌های مو اثر می‌کنند و در تعداد بسیار کمی از مصرف‌کنندگان واکنش حساسیتی به وجود می‌آورند.
رتینوئیک اسید برای درمان آکنه
این ماده ازنظر ساختمان شیمیایی وابسته به ویتامین A و تأثیر آن تنظیم سرعت تکثیر سلولی در فولیکول مو است. بدین ترتیب، چرخه سلولی در فولیکول‌های مو و ریزش سلول‌های مرده و جایگزینی سلول‌های جدید با سلول‌های مرده به طرز مؤثرتری اتفاق می‌افتد. بدین ترتیب، از ایجاد مانع در مجرای خروجی فولیکول مو و از تشکیل کومدون ها پیشگیری می‌کند. به همین دلیل، به‌خصوص در آکنه غیر ملتهب که فقط شامل کومدون های باز و بسته باشد، مؤثر است. رتینوئیک اسید در فرآورده‌های مختلف ازجمله کرم، ژل یا محلول و با غلظت ۰٫۰۲۵ و ۰٫۰۵ درصد در دسترس است. در ابتدای استفاده ممکن است پوست قرمز و پوسته‌پوسته شود. ولی بعد از یکی دو هفته التهاب پوستی فروکش می‌کند. گاهی در ابتدای درمان ممکن است وضعیت آکنه بدتر شود ولی بعد از مدتی بهبود ایجاد می‌شود. رتینوئیک اسید حساسیت پوست به آفتاب را زیاد می‌کند. به همین دلیل فقط شب‌ها باید از دارو استفاده کرد و در طی روز باید تا حد ممکن از قرار گرفتن در معرض آفتاب پرهیز شود و از ضد آفتاب استفاده کرد. رتینوئیک اسید برای جلوگیری از پیری پوست و روشن کردن لکه‌های پوست استفاده می‌شود.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله ” رتینوئیک اسید چیست و چه کاربردهایی دارد ” را نیز در وب سایت داروبوم بخوانید.
آداپالن برای درمان آکنه
سازوکار اثر این دارو که در فرآورده‌های موضعی ضد آکنه به کار می‌رود، شبیه رتینوئیک اسید است و با غلظت ۰٫۱ درصد و به‌صورت ژل در دسترس است. تحقیقات مختلف اثربخشی این ماده را در آکنه خفیف تا متوسط به اثبات رسانده‌اند. این ماده تا حدی فعالیت ضد التهابی نیز دارد. عوارض جانبی این ماده شبیه رتینوئیک اسید است: آزار پوستی که به‌صورت قرمزی و التهاب پوست همراه بااحساس خارش یا سوزش، خود را نشان می‌دهد. فرآورده‌های حاوی آداپالن به‌صورت لایه نازکی، قبل از خواب و بعد از شستن صورت روی مناطق درگیر مالیده می‌شوند.
اسید آزلائیک برای درمان آکنه
این ماده به‌طور طبیعی در بدن تولید می‌شود. فرآورده‌های متعدد نسبتاً جدیدی بر پایه این ماده ساخته شده است که تا اندازه‌ای بر ضد آکنه مؤثرند. این ماده اثر دوگانه‌ای دارد: هم ضد باکتری است و هم ضد التهاب. در ضمن اسید آزلائیک چرخه سلولی را در فولیکول مو تنظیم می‌کند و بدین ترتیب از انسداد فولیکول با ماده کراتینی و تشکیل کومدون جلوگیری می‌کند. فرآورده‌های حاوی آزلائیک اسید برای ضایعات آکنه‌ای التهابی و غیر التهابی مفید هستند. همچنین برای روشن کردن پوست به کار می‌روند.
استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی برای درمان آکنه
در آکنه برای ضایعات ملتهب و عفونی‌شده به کار می‌روند و علیه باکتری‌هایی عمل می‌کنند که در فولیکول مو ایجاد ضایعات التهابی آکنه‌ای می‌کنند. آنتی بیوتیک هایی که معمولاً در آکنه استفاده می‌شوند، شامل تتراسایکلین و اریترومایسین هستند.
از میان آنتی بیوتیک هایی که به‌صورت خوراکی مصرف می‌شوند، معمولاً تتراسایکلین ترجیح دارد و رایج‌ترین داروی این گروه منوسایکلین است که ۵۰ میلی‌گرم از آن دو بار در روز به مدت چندین هفته تجویز می‌شود. بعد از بهبود نسبی، بیمار تا مدتی یک دوز نگه‌دارنده به میزان ۵۰ میلی‌گرم بک بار در روز را دریافت می‌کند. تأثیر منوسایکلین در اصل علیه باکتری‌هایی است که در ایجاد آکنه دخالت دارند و البته روی روند التهاب نیز اثر دارد. داکسی سیکلین داروی دیگری از این گروه است که در آکنه استفاده می‌شود.
فرآورده‌های هورمونی برای درمان آکنه
برای درمان آکنه معمولاً از فرآورده‌های هورمونی حاوی استروژن (اتینیل استرادیول) یا مواد ضد هورمون مردانه (آندروژن) مثل استات سیپروترون استفاده می‌شود. این مواد معمولاً در داروهای ضد بارداری وجود دارند که متخصصان زنان تجویز می‌کنند. گاهی هم برای پیشگیری از رشد موی اضافی در زنان استفاده می‌شوند.
ایزوترتینوئین برای درمان آکنه
دارویی خوراکی از گروه ترکیبات رتینوئیدی است که ازنظر ساختمان شبیه ویتامین A و نام تجاری آن آکوتان است. اثرات این دارو کم کردن اندازه غدد سباسه، کاهش فعالیت غدد سباسه و کم کردن ترشح سبوم، کاهش تعداد باکتری‌ها در فولیکول مو، عملکرد ضد التهابی و کاهش التهاب فولیکول و برگرداندن تولید کراتین و چرخه سلولی در فولیکول به وضعیت عادی است. داروی مؤثری است و در درمان مواردی از آکنه که به درمان‌های دیگر پاسخ نداده، بسیار مفید است.
توجه: ایزوترتینوئین قبل از بلوغ تجویز نمی‌شود. همچنین این دارو نباید طی دوران بارداری مصرف شود چون ممکن است موجب ناهنجاری جنین به‌خصوص در قلب و سیستم عصبی شود. در ضمن، در صورتی که بیماری تصمیم به باردار شدن دارد باید حداقل یک ماه قبل از بارداری دارو را قطع کند. درهرحال، این دارو فقط با نظر و تجویز پزشک باید مصرف شود و نیاز به پیگیری ماهیانه ندارد.
پیشنهاد داروبوم جهت رفع جوش و انواع آکنه صورت و بدن و کمک به روند بهبود جای جوش و آکنه دو محصول “ژل صورت سینره مخصوص پوست های آکنه ای” و “کرم ضد جوش سبیونکس کا ای سی ام” است.
تنظیم درمان آکنه بر اساس شدت و نوع آن
در آکنه خفیف، بیشتر از داروهای استعمال خارجی استفاده می‌شود یعنی داروهایی که فقط در منطقه درگیر با آکنه مالیده می‌شوند. اگر فقط کومدون وجود دارد، معمولاً فرآورده‌های حاوی اسید سالیسیلیک، گوگرد یا رزورسینول کافی است. می‌توان از فرآورده‌های حاوی رتینوئیک اسید، آلفاهیدروکسی اسید یا اسید آزلائیک نیز استفاده کرد. در مواردی که ضایعات التهابی مثل پاپول و پوستول وجود دارد، می‌توان آنتی بیوتیک های موضعی را نیز به درمان اضافه کرد (مثل محلول‌های اریترومایسین و کلیندامایسین). ترکیبی از این داروها را نیز می‌توان به کار برد، بدین شکل که یک نوع را روزها و یک نوع را شب‌ها استفاده کرد.
در موارد آکنه شدید ، درمان خوراکی نیز به همراه درمان موضعی نیاز هست و درمان بیشتر بر پایه آنتی بیوتیک ها (عموماً تتراسایکلین) و داروهای ضد بارداری مخصوص برای خانم‌ها یا ایزوترتینوئین استوار است.
منبع: medicinenet