آنچه در این مقاله می خوانید:
با اینکه اغلب افراد نگرانی های درباره عوارض جانبی قرص کافئین برای سلامتی دارند، اما خوردن قرص کافئین در دوز مناسب برای اکثر افراد ایمن است. قرص کافئین برای غلبه بر خستگی صبحگاهی، جلوگیری از کسل بودن در اوقات بعد از ظهر یا بیدار ماندن در طول شب مفید است. توجه کنید، برخی از افراد به کافئین حساسیت بیشتری دارند و ممکن است تپش قلب را تجربه کنند. اگر شما هم جزو این دسته افراد هستید پس منطقی است که مصرف کافئین را کم کنید.
فهرست مطالب
فواید قرص کافئین چیست؟
کافئین یک ترکیب شیمیایی است که روی سیستم عصبی مرکزی (اعصاب، مغز و نخاع) تاثیر می گذارد. به عنوان پرمصرف ترین ماده محرک دنیا شناخته می شود و اکثر ما به طور ناخواسته هر روز در رژیم غذایی خودمان از آن استفاده می‌کنیم. کافئین در بسیاری از نوشیدنی ها از جمله چای و قهوه و همچنین شکلات تلخ وجود دارد. همچنین به نوشیدنی های انرژی زا و مکمل های کافئین افزوده می شود. قیمت قرص کافئین مقرون به صرفه است و در داروخانه ها بدون نیاز به نسخه و با مشورت پزشک داروساز قابل خریداری است.
مکانیسم اصلی کافئین مربوط به گیرنده های آدنوزین است. آدنوزین با اثرگذاری بر روی گیرنده های خود در مغز باعث آرامش و خواب آلودگی می‌شود. کافئین از این عمل جلوگیری می‌کند و باعث هوشیاری و بیداری می‌شود. فرآیند مهار آدنوزین می‌تواند بر سیستم های دوپامین، سروتونین، استیل کولین و آدرنالین تأثیر بگذارد. برخی از مهم ترین فواید قرص کافئین به شرح زیر است.
افزایش انرژی با قرص کافئین
قرص کافئین به افرادی که برای بهبود عملکرد فیزیکی و ذهنی نیاز به افزایش انرژی دارند توصیه می شود. این امر به ویژه برای ورزشکاران که به هماهنگی بدنی بالا نیاز دارند اهمیت می یابد. همچنین به افرادی که موظف به انجام کارهایی با دقت و توجه خاص هستند مانند دانش آموزان و دانشجویان توصیه می شود.
اثر کافئین در بهبود عملکرد مغز
کافئین به عنوان یک محرک مرکزی عمل می کند و عملکرد شناختی و روانی را به ویژه در زمان خستگی ذهنی و جسمی تقویت کرده و هوشیاری را افزایش می دهد. مصرف قرص کافئین در حد اعتدال و در کوتاه مدت، ممکن است خلق و خو، هوشیاری، قدرت یادگیری و زمان واکنش را بهبود بخشد. هچنین مصرف طولانی مدت کافئین ممکن است اثرات محافظت کننده در برابر بیماری های مرتبط با مغز مانند آلزایمر و پارکینسون داشته باشد.
تاثیر کافئین در رشد مو
کافئین می تواند به تحریک رشد مو و جلوگیری از ریزش مو تاثیر مثبت دارد. مطالعه ای در سال ۲۰۰۷ نشان می دهد که کافئین به جلوگیری از اثرات DHT در فولیکول‌های موی مردانه کمک می‌کند. همچنین کافئین موجب افزایش گردش خون در پوست سر می شود که به دنبال آن اکسیژن و مواد مغذی بهتر به فولیکول های مو می رسد. در نتیجه موجب پیشگیری از ریزش مو و متراکم شدن تارهای مو می شود. فواید کافئین برای رشد مو بیشتر با مصرف موضعی آن در ارتباط است و داده کافی از مصرف خوراکی آن وجود ندارد.
قرص کافئین و کبد چرب
از آنجایی که فرایند متابولیسم کافئین در کبد اتفاق میفتد سلامت کبد برای متابولیزه شدن کافئین در بدن ضروری است. هنگامی که بدن کافئین را هضم می کند، ماده شیمیایی به نام پاراکسانتین تولید می کند که سرعت رشد بافت فیبروز کبدی را کاهش می دهد. این امر ممکن است به مبارزه با سرطان کبد، سیروز الکلی، بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) و هپاتیت C کمک کند. با این حال توصیه اکید می کنیم افرادی که به اختلالات کبدی دچار هستند قبل از مصرف هر گونه مکمل حاوی کافئین با پزشک خود مشورت کنند.
مصرف کافئین برای میگرن (کافئین برای سردرد)
گاهی کافئین به عنوان راه حلی برای سردردهای میگرنی توصیه می شود. این باور عمومی از آنجا ناشی می شود که برخی از داروهای ضد میگرنی است که بدون نسخه در داروخانه ها به فروش می رسد حاوی کافئین به همراه سایر ترکیبات هستند. اما عده دیگری نیز هستند که عقیده دارند کافئین برای میگرن کشنده است و موجب سردردهای تنشی برای آنها می شود.
نکته حائز اهمیت دیگر درباره قرص کافئین و سردرد، میزان تحمل افراد به کافئین است؛ که با مرور زمان افزایش می یابد. به بیان ساده افرادی که در روز دوز مشخصی کافئین (چای یا قهوه) مصرف می کنند با کاهش یا افزایش این مقدار ممکن است دچار میگرن شوند.
در مجموع کافئین در برخی افراد اثرات سو دارد و بهترین توصیه به این افراد توجه به الگوهای مصرف کافئین در رژیم غذایی روزانه است که بر اساس آن نسبت به مصرف یا کاهش کافئین تصمیم گیری کنند.
ریکاوری عضلات با کافئین
ورزشکاران برای به تاخیر انداختن خستگی از مکمل های کافئین استفاده می کنند. مصرف کافئین بعد از تمرینات به ویژه اگر با کربوهیدارت ترکیب شود سرعت ریکاوری عضلات را افزایش می دهد. کافئین به رساندن گلوکز از خون و عضلات کمک می کند. در نتیجه عضلات در کمتر از چهار ساعت قدرت از دست رفته خود را بازیابی کند.
اگر تمایلی به مصرف نوشیدنی های رایج کافئین دار ندارید قرص کافئین بهترین محصول جایگزین برای شماست که در داروخانه ها یافت می شود. این محصول را با قیمت های متنوع از داروخانه اینترنتی داروبوم خریداری کنید. اگر نگران عوارض جانبی آن هستید می توانید قبل از خرید سوالات خود را از داروساز ما بپرسید. با شماره ۹۱۰۱۵۹۸۹-۰۲۱ تماس بگیرید.
عوارض قرص کافئین چیست؟
قرص کافئین و فراورده های دیگر کافئین در صورتیکه که در دوزهای زیاد مصرف شود، با عوارضی همراه است. در مواردی که مشکل جدی نیست و فراتر از دوز مناسب مصرف نشده باشد می توان با نوشیدن آب و پیاده روی در رفع آن اقدام کرد. برخی از رایج ترین عوارض قرص کافئین عبارتند از:
- اضطراب شدید
- تحریک پذیری
- عصبی بودن
- مشکلات خواب
- مشکلات گوارشی
- خشکی پوست
- اعتیاد به کافئین
- فشار خون بالا
- تپش قلب
- تکرر ادرار
تاثیر کافئین بر استرس و اضطراب
یکی از تاثیرات کافئین افزایش ترشح هورمون کورتیزول است که به هورمون استرس نیز شناخته می شود. البته واکنش بدن افراد مختلف به کافئین متفاوت است؛ برخی افراد ممکن است استرس، اضطراب و تنش شدیدی را تجربه کنند اما برخی دیگر کمتر تحت تاثیر کافئین قرار بگیرند. اگر با مصرف کافئین دچار حالت های عصبی می شوید بهتر است میزان مصرف آن را کاهش دهید.
کافئین برای قلب ضرر دارد؟
مصرف قرص کافئین باعث ترشح نورآدرنالین و نوراپی نفرین می شود که در برخی افراد می تواند ضربان قلب و فشار خون را افزایش دهد. در اکثر مردم این اتفاق به خوبی تحمل می شود، اما در برخی دیگر ممکن است منجر به افزایش ضربان قلب شود که در افراد با زمینه بیماری های قلبی مضر است.
کافئین و فشار خون بالا
مطالعات بالینی متعددی وجود دارد که نشان می دهد مصرف کافئین موجب افزایش فشار خون می شود؛ حتی اگر به بیماری پرفشاری خون مبتلا نباشید. این امر بیشتر در افرادی متداول است که عادت به مصرف کافئین ندارند و به یکباره دوز زیادی کافئین دریافت می کنند. در مجموع واکنش به خوردن قرص کافئین از فردی به فرد دیگر متفاوت است و نیاز به توجه و دقت بیشتری در این زمینه است.
کافئین و تکرر ادرار
یکی از بارزترین عوارض جانبی مصرف کافئین تکرر ادرار است. کافئین با تحریک سیستم عصبی مثانه این حس را ایجاد می کند که مثانه به سرعت پُر می شود و نیاز به تخلیه ادرار احساس می شود. این عارضه بیشتر بعد از نوشیدن کافئین مایع (قهوه، چای و انرژی زا) متداول است و با مصرف قرص کافئین کمتر چنین اتفاقی رخ می دهد.
آیا کافئین برای پریودی ضرر دارد؟
اگر از خود می پرسید که کافئین به تسکین دردهای پریودی کمک می کند؟ پاسخ خیر است. یکی از مضرات کافئین در پریودی خود را نشان می دهد. کافئین می تواند رگ های خونی (که در رحم وجود دارند) را کوچکتر کرده و جریان خون را کندتر کند. کافئین همچنین موجب التهاب و نفخ می شود و درد و گرفتگی عضلات در زمان قاعدگی را تشدید می کند.
آیا مصرف قرص کافئین ایمن است؟
خوردن قرص کافئین ۲۰۰ در بیشتر افراد سالم بلامانع است به شرطی که دوز مناسب رعایت شود. همزمان با مصرف مکمل های کافئین باید سایر منابع حاوی کافئین مانند چای، قهوه و نوشابه های انرژی زا محدود شود. عده ای از افراد تحمل کمتری نسبت به کافئین دارند که با مصرف آن ممکن است دچار مشکلاتی شوند که در این مطلب به آن اشاره شد.
کودکان و نوجوانان زیر ۱۴ سال باید از مصرف قرص کافئین خودداری کنند زیرا این مکمل ممکن است به سیستم عصبی و قلبی- عروقی در حال رشد آنها آسیب برساند. توجه داشته باشید که کافئین ممکن است در جذب کلسیم اختلال ایجاد کند. این اثرات ظرف یک ساعت پس از خوردن یا نوشیدن خوارکی های حاوی کافئین به حداکثر میزان خود می‌رسد. برحسب حساسیت و آستانه تحمل ممکن است چهار تا شش ساعت همچنان اثرات آن را احساس کنید.
چه مقدار کافئین بیش از حد شناسایی می شود؟
هر میزان کافئین که موجب معده درد، تپش قلب، بی خوابی و سایر پیامدهای ناراحت کننده باشد بیش از حد تلقی می شود. همچنین دوزهای بالای کافئین برای زنان باردار و شیرده خطرناک است. افرادی که دارای بیماری های مزمن هستند نباید در مصرف کافئین زیاده روی کنند، زیرا برخی داروها و شرایط خاص حساسیت به اثرات کافئین را تشدید می کنند.
فشار خون بالا یکی از این موارد است. مصرف ۱۰ گرم یا بیشتر کافئین در یک وعده برای افرادی که فشار خون بالا دارند می تواند کشنده باشد.
سخن پایانی
مصرف قرص کافئین در مقادیر استاندارد با افزایش انرژی و بهبود یادگیری مرتبط است. با این حال، مطالعاتی در دست است که عوارض کافئین بر افزایش فشار خون، تپش قلب و تکرر ادرار را نشان می دهد.